Những ḍng nhật kư in dấu cuộc đời

(Viết riêng cho con gái đầu ḷng)

                         

Đinh Quân

 

 

‘Trăm năm lịch sử mau qua,

Một ngày tù ngục sao mà dài ghê,

Tang bồng hồ thỉ mải mê,

Chí trai chưa trọn, lời thề dở dang!’

 

* Long Giao mở đầu những ngày đen tối.

 

 

+ 25/11/75.

 

Linh Trang con yêu!

 

Sáng nay ba thức dậy thật sớm, khi vừa nghe tiếng chuông đổ hồi nơi nhà thờ xứ đạo gần trại tù, tiếng chuông không c̣n gần gũi như ngày ba sống ngoài xă hội, mà đă trở thành xa lạ.

 

C̣n đúng 1 tháng nữa Noel lại trở về, chắc không c̣n vui tươi linh diệu như ngày nào, không c̣n đầm ấm tin yêu khi mọi người vây quanh hang đá máng cỏ, cầu Chúa Hài Đồng ban cho gia đ́nh và Đất nước thanh b́nh.

         

 Mới qua 5 tháng đổi đời sao thấy lâu thế! Thảo nào người đă qua cầu hay than thở ‘Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại’. Có phải v́ nhớ thương da diết làm quên cả thời gian? Trời c̣n mù sương, ṿm trời c̣n lấp lánh muôn v́ sao, vạn vật ch́m đắm trong mơ, không ồn ào náo động như ngoài phố thị. Ba làm vài động tác thể dục cho người ấm lên, để tâm hồn bớt cô đơn lạnh giá. Sau đó, 15 phút đọc kinh cầu nguyện. Giờ đây ba chăm đọc kinh lắm con ạ! Đọc sáng tối để t́m nguồn an ủi tâm hồn, vững mạnh tinh thần, cầu cho hai mẹ con luôn an vui khỏe mạnh. Chỉ có cầu nguyện mới là liều thuốc an thần hữu hiệu nhất.

Sau giờ kinh nguyện ba ra vườn kiếm một ít rau c̣n sót lại, v́ trước đây là căn cứ của Sư đoàn 18 Bộ binh QLVNCH  binh sĩ có trồng rau. Lúc này ba ăn được tất cả các loại rau trước kia không biết đến, hết rau ăn cả ếch nhái, chuột…Riêng ba dù đói cũng không dám ăn thịt chuột, v́ cứ nghĩ đến những con chuột chụi hết lông chui trong cống rănh thành phố mà sợ. Ông bà ḿnh bảo ‘Đói ăn rau, đau uống thuốc’. Rau th́ phải chịu khó kiếm t́m, c̣n thuốc có sẵn đem theo, nên ba tuy đen nhưng c̣n khỏe mạnh và h́nh bóng của thời trai trẻ thư sinh đă biến mất.

 

Lúc này, mẹ và con chỉ mới xa ba 6 tháng cũng khó nhận ra một anh nông dân vùng kinh tế giữa thời đổi mới. Phải thích nghí chứ! Rồi đây ba sẽ không nuôi con bằng trí óc tiểu tư sản, mà bằng chân lấm tay bùn đổ mồ hôi mà sống. Đổi đời lại hay đấy nhỉ? Rồi con sẽ hănh diện có một người cha biết lao động là vinh quang phải không con?

 

 Cuộc sống mới nghe thật lư tưởng quá phải không? C̣n đừng nghĩ là ba cao hứng mà nói thế thôi, nhưng mai này khi con trưởng thành sẽ hiểu lời ba nói là thành thật hay giả dối.

 

Tương lai c̣n dài hăy hy vọng điều tốt đẹp sẽ đến mà sống. Đừng lo nhiều về ba!

Nguyện cầu hai mẹ con luôn khỏe mạnh an vui!

 

Thôi ba dừng viết ngoài trời nắng đă lên mở đầu những ngày trong đời người tù.

 

Ba con                                                            

 

 

+ 28/11/75.

 

Linh Trang con yêu,

 

Tối nay ba viết cho con những ḍng này sau buổi kính chiều, đêm xuống dần với tâm tư lắng đọng nỗi ưu phiền nhung nhớ xa cách 2 mẹ con thân yêu nhất đời ḿnh.

 

Qua một ngày mỗi tù nhân đem chiếc ghế tự chế lên lớp học tập chính trị, rồi chia tổ để thảo luận và đúc kết với 2 câu hỏi:

- V́ sao anh thấy việc học tập và lao động là cần thiết?

- Thái độ của anh thế nào trước chính sách khoan hồng nhân đạo của đảng và nhà nước?

 

Các tù nhân qua 2 ngày thảo luận dưới sự hướng dẫn của quản giáo. Thật là gượng ép khi ba được anh  em đề cử đại diện phát biểu ư kiến. Ba trả lời: “Điều này hợp lư v́ không chỉ là nguyện vọng mỗi cá nhân cùng gia đ́nh, mong quán triệt đường lối nhà nước để mau về với gia đ́nh, lao động tốt đóng góp vào xă hội mới.” Lời ba phát biểu chẳng biết có hay không mà tràng pháo tay cổ vơ kéo dài và anh quản giáo mỉm cười gật gù ra vẻ vừa ư, nhưng trong ḷng ba chẳng thấy phấn khởi tí nào.

 

Lần trước ba đă viết cho con cách học tập và chia từng tổ theo những đề tài cách mạng đề ra.

 

Hôm nay, ba muốn con hiểu về một h́nh thức khác thâm độc tẩy năo hơn: Kê khai lư lịch.

 

Không đơn giản như vài ḍng lư lịch tổng quát khi xin việc làm và tỉ mỉ hơn bản tướng mạo quân vụ.

 

Khai họ hàng nội ngoại từ 3 đời, làm ǵ, tài sản, tiền bạc, nhà cửa, ruộng vườn…Riêng cá  nhân th́ thật nhiêu khê không sao nhớ hết từ học hành, bằng cấp, chức vụ quân đội, cấp bậc, huy chương, thăng thưởng, khóa huấn luyên trong ngoài nước, binh chủng, cấp chỉ huy, h́nh phạt…Nhiều bạn tù lớn tuổi đă phục vụ trong quân đội 30 hay 40 năm lại càng vất vả moi lại trí óc, chưa biết chừng có cái ḿnh không làm lại có trong lư lịch. May cho ba mới trong quân đội 10 năm nên không trở ngại v́ c̣n nhớ được.

 

Có nhiều người loay hoay cả tuần mới viết xong, nhưng đặc biệt có Linh mục tuyên úy chỉ đề tên tuổi đơn vị, cấp bậc, rồi đem nộp, khiến tên chính trị viên tỏ vẻ bực ḿnh hỏi:

- Sao anh không viết ǵ cả?

- Tôi thấy không có tội, nên không viết, nếu viết  là lừa gạt, dối trá với nhà nước.

- Anh ngụy biện, tội anh c̣n nặng hơn những anh cầm súng bắn giết đảng và nhân dân.

- Tôi phủ nhận lời cán bộ nói!

- Anh muốn tôi chứng minh cụ thể? Này nhé, mỗi lần các anh ra quân, trước khi đi, anh làm lễ cầu chúc quân đội anh thắng trận giết được nhiều đồng chí cách mạng và nhân dân.Đó không là trọng tội sao?

- Đây là lối suy nghĩ và lư luận của cán bộ!  Vị Tuyên úy rất mạnh bạo và thẳng thắn trả lời.

 

Tên chính trị viên biết nếu c̣n tiếp tục sẽ đuối lư, hậm hực trao lại tờ khai và lớn tiếng:

- Anh đem về viết kiểm thảo và làm lại bản tự khai rồi nộp cho tôi. 

 

 

+ 30/11/75.

 

Linh con yêu,

 

Sáng nay trời trở lạnh buốt giá hơn thường lệ, mặc thêm áo và quàng lên cổ chiếc khăn làm bằng bao cát. Nghĩ đến sự thiếu thốn trong tù, chợt nhớ đến hai mẹ con ngoài kia có được yên ấm không? Cũng may con sinh tại Sài g̣n, không phải miền Cao nguyên lạnh lẽo hay miền Trung mưa gió buồn thảm và khi di tản khỏi Đà Nẵng phải bỏ lại tất cả, ngay cả chiếc áo lạnh mẹ vừa mua cũng không kịp đem theo. Những thứ mất rồi sẽ không thể mua lại trong hoàn cảnh đời sống hiện nay. Nhưng ḷng ba không hề nuối tiếc, v́ của đi có thể thay cho người, mai sau sẽ được đền bù.

 

Trước kia chưa vào quân đội, ba c̣n đi dạy thấy ba phong thái thư nhàn bạn đồng nghiệp đă gọi ba là ‘Thi sĩ miền quê’, nhưng giờ không có bạn tù nào tặng ba biệt hiệu ‘Thi nhân ngục tù’. Bỗng ba chợt nhớ đến những câu thơ thi sĩ Nguyễn Bính viết về con gái mới chào đời:

 

- Hôm qua bắt được thư Hà Nội

Cho biết tin Dung đă đẻ rồi,

Công chúa tháng ngâu, ngày nguyệt tận,

Bao giờ tôi biết mặt con tôi,

Oanh, Yến, Đào, Trâm, Bích, Ngọc, Hồi.

Tôi biết vô tinh Dung lại muốn,

Con ḿnh đeo lấy nghiệp ăn chơi,

Ngọc nữ trót sinh vào tục lụy,

Đời con rồi khổ đấy con ơi!   

  

  - Đọc xong bài thơ này, tôi phải xin lỗi nhà thơ Nguyễn Bính mà sửa lại, v́ tôi muốn tương lai con gái tôi sống phải hạnh phúc hơn thế:

 

- Mấy tháng trước nhận thư em gửi,

Cho biết tin em đă sinh rồi,

Công chúa mỗi ngày càng xinh đẹp.

Bao giờ tôi biết mặt con tôi,

Đinh Nguyễn Hoài Linh Trang tên đặt,

Tôi tin chắc rằng em lại muốn,

Con ḿnh đừng đeo nghiệp như tôi,

Ngọc nữ dù sinh lầm thế kỷ,

Đời con phải tươi sáng hơn tôi!                                                        

 

 

+ 2/12/75.

 

Linh Trang con,

 

Hôm nay ba chuẩn bị buổi hội thảo diễn đàn do các bạn đề cử trong nhóm đại diện.

 

Nội dung hội thảo gồm 3 mục đề ra:

-  Thời gian qua anh thấy có khuyết điểm ǵ với cách mạng không?

-  Hiện nay và thời gian tới anh phải làm ǵ chuộc lại lỗi lầm đă gây ra cho đảng và nhân dân?

-  Muốn được hưởng chinh sách khoan hồng nhân đạo của nhà nước anh cần phải làm gi?

 

 Đối với ba, h́nh thức hội thảo không xa lạ, v́ trước kia ba đă từng trong ban tổ chức các khóa Dự bị hôn nhân tại ḍng Chúa Cứu thế Sài g̣n do Linh mục Hồng Phúc điều hành. Ba đă mạnh dạn nêu vài khuyết điểm cần sửa chữa để đạt kết quả. Nhiều tù nhân đồng ư, có anh c̣n thẳng thắn nói rằng nhiều người đă nghi ngờ và mất tin tưởng về vấn đề không đúng thời gian học tập như thông báo. Có anh c̣n mạnh miệng nói hăy quên thời gian đi như con bệnh an tâm tin vào lương y rồi thời gian sẽ hết bệnh.

 

Đúc kết buổi hội thảo, tên chính trị viên vẻ mặt tươi cười bước lên sân khấu với những lời soạn sẵn.

 

‘ Đúng như lời bác dạy: Không có ǵ quí hơn độc lập tự do!

 

Đại diện cán bộ trại trưởng, xin gửi lời chúc mừng các anh cải tạo viên đă học tập lao động tốt trong thời gian qua và hoàn thành kết quả tốt đẹp buổi hội thảo hôm nay. Các anh là người đă lầm đường lỡ bước đi theo mỹ ngụy để lại những đổ vỡ cần phải có thời gian xây dựng lại. Chính quyền sẵn sàng khoan hồng để sau khi cải tạo sẽ đóng góp bàn tay hữu ích kiến thiết đất nước trong vinh quang cường thịnh.

 

Các anh cứ yên tâm học tập lao động, giữ sức khỏe sớm  đoàn tụ cùng gia đ́nh. ‘

 

Ba biết giờ con c̣n quá nhỏ chưa hiểu những ǵ ba viết ra đây, nhưng mai này khi con khôn lớn sẽ hiểu ba, cảm phục cuộc đời ba hơn.

 

Thương nhớ con nhiều!

 

Ba con

 

 

* Sơn La chốn lưu đầy biệt xứ.

 

+ 1/1/76

 

Linh Trang con,

 

Ánh sáng chói chang một ngày đang lên làm tan băng giá núi rừng hoang lạnh, nhưng không sưởi ấm được tâm hồn cô đơn ba những ngày đầu đến nơi đây-  một miền đất lưu đầy dành cho người tù biệt xứ.

 

Ngày mở đầu cho những ngày gian khổ, con số sẽ nhỏ dần, nhưng niềm đau lại chất chồng theo ngày tháng. 

 

Hôm nay thế giới ngoài kia vẫn hân hoan trong cuộc sống với tiệc rươụ vui chơi…c̣n nơi đây vẫn đi lao động cùng củ khoai lang chấm nước muối.

 

Thế kỷ 20 năm 1976 ghi dấu kỷ nguyên Chúa Cứu Thế ra đời cứu nhân độ thế, c̣n ba cũng chào đời đúng vào ngày Chúa sinh sẽ được Ngài nâng đỡ phù hộ trong hoàn cảnh này.

 

Người Việt theo phong tục Á đông không đón mừng ngày này, tuy nhiên cũng có vài anh xua đuổi nỗi buồn bằng những lời chúc vui vẻ theo thông lệ. Riêng ba chẳng chúc ai cả và cũng không thấy ai chúc ḿnh. Ba muốn dành lời chúc tốt đẹp cho một ngày đặc biệt, chắc con nghĩ Tết phải không?

 

Con nghĩ đúng, nhưng không theo ư nguyện ba mong đợi: 

V́ chính là ngày trở về-  Ngày trọng đại xum họp gia đ́nh sống hạnh phúc cùng hai mẹ con.

 

Sau khi lao động về, ba được gọi lên ban chỉ huy trại. Thật hồi hộp không rơ chuyện ǵ xảy ra, đến lúc kêu tên mới biết là quà mẹ con gửi. Về pḥng mở ra gồm đồ ăn, thuốc, khăn quàng cổ  và áo lạnh.

 

Tuy gói ghém giới hạn trong phần quà 5 kư, nhưng ba thấy đó là công lao dành dụm của mẹ con trong cuộc sống mới khó khăn. Điều làm ba cảm động nhất là t́nh thương yêu trao trọn trong đó.

 

 

Nh́n người bạn tù cùng pḥng đang bệnh rét run không áo lạnh che thân, ba liền trao cho anh mượn chiếc áo lạnh mẹ mới gửi-  v́ ba đă có chiếc áo lạnh cũ nhà binh đem theo qua bao tháng năm-  Hành động này của ba mẹ con có biết cũng không phiền trách đâu, v́ tính mẹ dễ tin và giúp người khác- Kinh nghiệm trong cuộc sống ba mẹ đă nhiều lần bị mất mát thua thiệt v́ bạn.  Người ta nói ‘ Cha me sinh con, nhưng trời sinh tính ‘. Không biết có phải v́ hào phóng, luôn chấp nhận thua thiệt về ḿnh tránh cho người khác khỏi bị khinh chê, rắc rối…

 

Đời là thế con a! Sống sao để hành động ḿnh làm, tâm hồn được thanh thản là vui  rồi!

 

Đó cũng là bài học cho con sau này khi khôn lớn, biết đắn đo suy tính trong cuộc sống.

 

Ba cám ơn hai mẹ con và gia đ́nh đă nhớ đến ba khi mới đến nơi rừng núi hoang vu hẻo lánh này.

 

Hai mẹ con hăy giữ ǵn sức khỏe. Con chịu khó chăm học để lớn lên giúp mẹ đỡ vất vả.,

 

Đừng lo nhiều cho ba và không cần gửi thêm quà, như thế là đủ rồi, cần ǵ ba cho biết sau.

 

Ba dừng bút và cầu nguyện cho hai mẹ con sống an lành dưới cánh tay Chúa từ ái và Mẹ nhân lành.

 

Nhớ cầu nguyện cho ba!   Thương nhớ hai mẹ con nhiều! Ba con!

  

 

+ 6/1/76

 

Linh Trang con,

 

Những ngày đầu tiên, ba chuyển trại từ miền Nam ra Bắc gặp toàn đàn anh và tuổi đời cùng tuổi lính cũng hơn ba nên gọi là sư huynh hay đại ca cho thân mật và nghiêm chỉnh. Nhận ra nhau cùng Binh chủng, ông Trung tá vỗ vai hỏi:

- Sao chú mày bị đem ra nơi khỉ ho c̣ gáy này?

- Thưa cấp bậc nhỏ, nhưng tội to: Binh chủng ác ôn, ngành nghề phản động (Tâm lư chiến- Biệt kích)

- Thật điên cái đầu!  Khua môi múa mép, thao thao bất tuyệt có ngày mang họa.

 

Ba chỉ c̣n biết cười trừ nghe đàn anh phán bảo.

 

Ngoài ra, ba c̣n gặp một số anh khi trước nhảy ra Bắc hoạt động vẫn c̣n bị giam nơi đây, nhưng được tự do đi lao động không cần cán bộ theo. Nhờ các anh hướng dẫn những nơi có tre, nứa, cây thẳng làm cột, đan tre nứa làm tường. Đặc biệt có loại cây giống tre to bằng bắp vế, người sơn cước dùng làm máng dẫn nước về bản làng, măng cây này lớn nhưng phần trồi lên mặt đất ăn rất đắng, trái lại phần ch́m dưới lại rất ngọt, có anh ăn nhiều quá bị say ói mửa.

 

Khi đi lao động, ba nghe âm thanh đều đều ru ngủ của chiếc vồ đập lên xuống, người miền núi lợi dụng nguồn nước để giă gạo, mà bọn cán bộ khoe là chiếc vồ tự giác, sáng tạo trong lao động, cũng như chiếc xe cải tiến nhân dân Kiến An dùng sức đẩy thay sức người.

 

Đó là văn minh đỉnh cao trí tuệ đấy con ạ! Không biết sau này con lớn lên, c̣n được nh́n ngắm những báu vật  lớp người tiền sử lưu lại không nhỉ?

 

 Bây giờ ba lao động giỏi, nếu được về ăn no vác nặng khỏe rồi, dáng vẻ thư sinh đă biến mất dưới lớp áo nông dân kinh tế mới.

 

 Mẹ và con khỏe cả chứ, không chịu bú sữa mẹ, đ̣i uống sữa ngoại phải không?

 

Thôi ba dừng viết và đọc kinh cầu nguyện cho hai mẹ con luôn khỏe mạnh!

 

Thương nhớ nhiều!  Ba con!

 

+ 20/1/76

 

Linh Trang con,

 

Ba viết cho con những ḍng này khi con chưa đọc được v́ mới chào đời 5 tháng, nhưng ba vẫn viết để sau này trưởng thành con đọc sẽ hiểu ba và các người tù mang danh phận học tập cải tạo cùng chủ nghĩa xă hội khoác lên ḿnh những danh xưng lừa bịp:

 

- Không có ǵ quư hơn đọc lập tự do.

- Lao động là vinh quang.

- Tiến mau, tiến mạnh, tiến vững chắc lên xă hội chủ nghĩa.

- Bàn tay ta làm nên tất cả,

Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.

 

Hơn 20 năm xây dựng thiên đường xă hội chủ nghĩa sỏi đá chưa thể thành cơm, người vẫn cầy thay trâu, giáo đường, chùa chiền thành hợp tác xă chăn nuôi. Ba đi qua xóm làng hoang phế, mái tranh xiêu vẹo, chỉ thấy người già và trẻ thơ ốm yếu ngồi co ro dưới trời giá lạnh, c̣n những người đủ sức lặn lội ngoài ruộng vườn.

Chỉ có những hợp tác xă hay nông trường nhà nước cây lá c̣n xanh tươi v́ sức người đổ dồn vào đó để tăng lợi tức cho kẻ cầm quyền. Chính những tù nhân như ba cũng được đưa ra dọn cỏ nơi đồn điền trà.

 

Phía bên kia, các cô gái lưng đeo gùi, tay thoăn thoắt hái trà. Những luống bên này, tù nhân lui củi nhổ cỏ phía dưới. Một anh tù ca nhỏ giọng trầm buồn bài ‘Người con gái VN da vàng’ của Trịnh công Sơn. Mấy cô hái trà lắng nghe vẻ thich thú cất tiếng gọi:

- Này anh ǵ ơi! Hát lần nữa đi! Bài hay quá, kỳ tới anh nhớ chép lại cho tôi xin nhé!

 

Thế đấy, cuộc sống thiếu thốn đủ thứ cả vật chất lẫn tinh thần.

 

Đang suy tư về đời sống của những cô gái vùi dập cả tuổi thanh xuân nơi đây.

 

Bỗng xuất hiện một ông cao lớn râu ria lùm xùm, vác chiếc thang đi ngang qua.

 

Ông dừng lại chào bằng tiếng Việt rất rơ và thân thiện:

- Chào các anh mạnh giỏi!

Ông ngồi xuống cho biết là người Pháp, không phải Mỹ, coi nhà máy đèn nông trường, cưới vợ người  Việt Nam. Ba ông trước đây là chủ nông trường này, khi về Pháp giao lại cho nhà nước, ông xin ở lại v́ có vợ con VN. Đang chuyện tṛ, thấy cán bộ từ xa đi đến, ông xin lỗi vác thang đi tiếp.

 

Trên đường trở về trại, thấy người lại nghĩ đến thân phận tù đầy của ḿnh!

 

Thương nhớ nhiều!  Ba con

 

 

+ 3 ngày Tết (31/1-  1 & 2/2/76)

                                                                               

Linh Trang con,

Tết là truyền thống dân tộc không thể bỏ qua, không chỉ 3 ngày mà cả tuần, có nơi kéo dài suốt tháng đầu năm, nên ông bà xưa có câu ‘Tháng giêng là tháng ăn chơi’ với nhiều lễ hội, tṛ chơi được tổ chứctưng bừng náo nhiệt.

 

Theo lời cán bộ, đó là truyện cổ tích rồi! C̣n dưới chế độ chủ nghĩa xă hội không thể phí phạm th́ giờ và trây lười như thế, v́ phải phấn đấu ‘Làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm’ để hàn gắn xây dựng lại những đổ nát do Mỹ-  Ngụy gây ra trong chiến tranh.

 

Nhưng trại vẫn tổ chức cho các học viên cải tạo (chữ cán bộ dùng) vui chơi thư giăn để phấn khởi trong  lao động vinh quang.

 

- Mùng 1 lên hội trường chúc Tết  nhau-  Trại trưởng mừng tuổi tù nhân bằng bài văn soạn sẵn, không có ǵ mới, nghe măi thuộc ḷng như học tập lao động tốt, giữ sức khỏe, sớm xum họp với gia đ́nh..

 

Sau đó đại diện tù nhân lên chúc tuổi cán bộ.

 

Buổi chiều xem phim tuyên truyền học tập gồm 3 cuốn:

- Hoa Xuân quê hương đẹp muôn màu

- Di tích lịch sử đất nước

- Thơ bác hồ- 

 

Thơ bác quá hay và nhiều quá, ba chỉ nhớ được mấy câu bác nhắc bảo văn nghệ sĩ miền Bắc:

- Xưa yêu phong cảnh thiên nhiên đẹp,

Mây gió trăng hoa tuyết núi sông.

Nay ở trong thơ nên có thép,

Nhà thơ cũng phải biết xung phong.

 

- Mùng 2 thi đua các tṛ chơi như đô vật, chạy thi, đoạt cờ, nhảy bị, chấm giải báo liếp (không có tường)

 

Buổi chiều đấu bóng chuyền giao lưu giữa cán bộ và tù, anh em bảo nhau trước để đối thủ thắng 1 bàn gỡ danh dự, kết quả 3- 1.

 

- Mùng 3 trồng cây nhớ ơn bác-  Mỗi người được phát 100 khúc cây ḿ trồng trên đồi đá sỏi, cán bộ cũng vờ vịt tham gia trồng quanh đất trại, không rơ bao nhiêu cây chỉ mấy giờ đă kéo nhau về. C̣n tù lui cui vất vả đào từng hố trên đất khô cằn, đến khi nắng chiều khuất sau đồi mới xong.

 

Khẩu phần 3 ngày Tết gồm 3 bánh chưng bằng ḷng bàn tay, mỗi bữa 1 chén cơm, 1 tô canh xương trâu già hết lao động, c̣n thịt dành cán bộ khung, 3 gói thuốc lá Tam đảo, Đồ sơn và nước trà không giới hạn…

 

Buồn thay, ăn Tết của 1 gia đ́nh nghèo ngoài xă hội chắc c̣n hơn nhiều?

 

Cuộc vui nghèo nàn gượng ép rồi cũng qua đi nơi núi rừng hoang lạnh.

 

Lập ḷe trong bóng đêm tia sáng nơi điếu thuốc, người bạn tù đang cố quên đi đôi phút những buồn thảm nhớ thương và ba đau xót cho anh bạn cùng đơn vị đang bị giam trong hốc đá buốt lạnh.

 

 

+ 30/7/77.

 

Linh Trang con,

 

Trời đang mưa rả rich, báo hiệu vào đầu mùa mưa miền rừng núi Tây Bắc. Sáng nay nghỉ lao động, lên lớp học tập chính trị qua giai đoạn 2 chủ nghĩa xă hội với đề tài: Tư bản bóc lột sức lao động.

 

Tiếng thuyết giảng  đều đều nhàm chán của chính trị viên theo tiếng mưa rơi ngoài trời, làm ba tưởng nhớ lại những tháng năm thơ dại theo ông nội vào rừng t́m nấm  và đuổi bắt những chú chim non vừa rời ổ tập bay. Ôi tuổi thơ tươi đẹp đă qua không bao giờ trở lại. Ngoài kia trời vẫn mưa ḥa trong tiếng ru ngủ của giảng viên, tiếp tục đưa ba vào giấc mộng tuổi thơ, say sưa đọc truyện đường rừng Thế Lữ, Lê văn Trương hay Hồn bướm mơ tiên của Khái Hưng mà quên lối về…

 

Giờ đây  được làm bạn với núi rừng lại không tha thiết. Con biết tại sao thế không?

 

- Tuổi thơ xưa là mộng mơ,

Bây giờ khổ cực thờ ơ phải rồi.

Xưa nh́n mọi vật đẹp tươi

Bây giờ lận đận một đời thương đau.

 

Trong truyện Kiều cụ Nguyễn Du nói “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”-  Thật đúng với tâm trạng ba lúc này nơi đây.

 

Đă lâu ba không nhận được thư mẹ con. Ba sốt ruột lo lắng không biết có truyện ǵ không may xảy ra cho gia đ́nh không? Tâm hồn u sầu, thân xác mệt mỏi khiến ba như người mất trí làm trước quên sau.

 

Ba thấy đường ba đang đi chính là ‘Con đường Thập giá’ Chúa trao, xin nhận lấy đi hết cuộc đời trần thế.

 

Tuy buồn rầu chán nản, nhưng nghĩ đến mẹ và con lại tự nhủ ḿnh phải cố gắng phấn đấu qua những tháng năm khổ cực để trở về sống hạnh phúc bên hai mẹ con. Hơn 2 năm xa gia đ́nh, xa những người thân yêu với bao dằn vặt nhớ thương chất chứa đầy ḷng không lúc nào nguôi.

 

Thôi con hăy cố chờ ba nhé!  Ngày cha con ḿnh xum họp nhất định phải đến!

Hôn con và mẹ-  Thương nhiều, ba con.

 

 

* Nghệ Tĩnh miền đất khô cằn sỏi đá.

 

+ 5/3/78

 

Linh Trang con,

 

Hôm nay sau 3 ngày vất vả di chuyển đến trại giam mới: Nghệ Tĩnh, quê hương người thành lập đảng CSVN- vùng đất  nghèo khổ, đất cầy lên sỏi đá, người kéo cầy thay trâu. Khu trại giam được chuẩn bị sẵn trước khi tù đến và đặt dưới sự quản chế của công an, khác với bộ đội như ngoài miền Bắc. Tù nhân  phải lội bộ suốt 5 cây số đến điểm tập trung, nên phải bỏ lại đồ lỉnh kỉnh, chỉ đem theo quần áo và thuốc men.

 

Ba rất mỏi mệt v́ đang bệnh lại đi xa, ăn ít mất ngủ, nhưng rời bỏ được miền Bắc giá lạnh hy vọng sức  khỏe sẽ khá hơn. Sau bữa ăn tương đối hơn mọi ngày, mỗi người nhận 3 ổ bánh ḿ, 3 bánh bột gạo, vài viên thuốc cảm, 1 tấm nhựa thay áo mưa. 3 giờ chiều sửa soạn hành trang lên đường, đă quá quen như nhiều lần chuyển trại trước đây. Nhưng tâm tư cũng xao động và tự hỏi: không biết đến nơi mới có khá hơn không, họ sẽ đối xử ra sao, tương lai vẫn c̣n mù mịt. Đó cũng là lo nghĩ của tất cả tù nhân!

 

Xuôi Nam được xác định rơ khi con tàu Thống nhất chạy ngang qua Hà Nội-  Nam Định-  Hà Đông…những tỉnh trải dài về phía Nam. Khi qua Hà Nội thành phố thân yêu thời niên thiếu với bao kỷ niệm vui buồn làm xao động tâm hồn. Nhưng bây giờ vắng vẻ tiêu điều, vài người lom khom vội vă trên những chiếc xe đạp thời trung cổ, đang cố t́m lại quăng đời đă mất…Hai mươi năm xây dựng chủ nghĩa xă hội với những lừa bịp ‘Tiến mau, tiến mạnh, tiến vững chắc’ là thế đó!

 

Các tỉnh miền Bắc lùi dần và con tàu đưa chúng tôi đến chặng cuối cùng lúc 4 giờ chiều là thành phố Vinh. Xe dừng lại, ba quơ vội hành lư đem xuống cho kịp chuyến xe về trại mới. Một h́nh ảnh ba khó quên, nhưng không trách những người bị tuyên truyền đầu độc: họ chửi bới nặng lời và ném đá vào người tù rất tàn bạo làm nhiều anh bị thương tích phải lấy ba lô che đầu.

 

Vài tên vệ binh vờ vịt tiến đến can thiệp, không cho dân chúng bám sát tiếp tục hành hung tù nhân và lùa chúng tôi lên xe về trại mới.

 

Thân tù bị người đồng chủng xua đuổi như một tên ăn trộm thế đấy con ạ!

 

Ba con

 

 

+ 8/4/78

 

Linh Trang con,

 

Hôm nay ba đến trại mới đă hơn 1 tuần rồi-  Sự sắp đặt chỗ ở tạm ổn định. Ba được nhập vào đội xây cất, nhiệm vụ tu sửa doanh trại, xây nhà cho gia đ́nh cán bộ. Đôi lúc được điều ra  nông trường hay lên huyện xây nhà cửa. Toàn những thợ tay ngang mới vào nghề, nhưng cũng may trong đội có anh khi trước là sĩ quan công binh, nên điều động anh em những người thông minh lanh lợi hoàn tất công việc tốt đẹp, được các thủ trưởng nơi này thiết đăi những bữa ăn ngon miệng.

                                               

Những lần ra ngoài giúp dân anh em tù rất phấn khởi, thoải mái v́ được ăn uống đầy đủ hơn trong trại.

 

Từ đó qua những lần giao lưu tỏ ra thông cảm nhau hơn. Họ cho mượn phim ảnh dù mang nội dung tuyên truyền, nhưng cũng được giải trí mua vui qua những ngày tháng u buồn. Họ mời cả ban văn nghệ trại tù ra tŕnh diễn, rất được hâm mộ với những hài kịch lư thú  và các giọng ca truyền cảm.

 

Nơi đây, một ngày có 2 mùa sáng nắng chiều mưa, đất cầy lên sỏi đá, dân nghèo cực khổ, chỉ trồng toàn khoai lang, khoai ḿ và những rặng mít khô cằn ăn thay canh cho đỡ sót ruột không chờ để chin. Món canh mít xanh này đă nhập bếp tù khi nào không rơ, nhưng ăn mít xanh chấm muối lại càng xót ruột, nên đề nghị nhà bếp chia mỗi toán 4 người lấy nguyên một trái, đem về cùng ủ trong chăn, đợi khi chín chia nhau ăn thú vị hơn, lại tăng thêm chất đường. 

 

Đói khổ nảy sinh nhiều sáng kiến! Đúng là bài học mưu sinh thoát hiểm được học trong quân trường khi xưa giờ đem ứng dụng.

 

Màn đêm đang buông xuống rồi, ba dừng bút nhé!

 

Chúc con ngủ ngon! Ba con.

 

 

+ 7/9/78

 

Linh Trang con,

 

Chúc mừng sinh nhật con! Nơi đây không ai nhắc bảo ba vẫn nhớ ngày con chào đời.

 

Hôm nay mẹ có mua bánh mừng sinh nhật và may áo mới cho con không?

 

Đúng 3 năm ngày con mở mắt chào đời, ba chưa được thấy mặt con, chỉ nh́n qua những tấm h́nh mẹ gửi. Phần ba chẳng có ǵ mừng con, ngoài t́nh thương yêu và lời cầu xin cho con luôn khỏe mạnh, chăm chỉ học hành. Giờ này con đă ngủ say mỉm cười với giấc mơ đẹp như trong truyện ‘Nàng tiên ngủ trong rừng’ với chiếc áo màu xinh đẹp nhất.

 

Hôm nay nghỉ lao động và lên lớp học chính trị, nằm dài v́ mỏi mệt, cầm tờ báo do chính trị viên đưa xuống, đọc những hàng chữ tuyên truyền càng thấy chán chường v́ không có ǵ hấp dẫn. Đọc sách là thú vui của ba trước đây, nhưng đă biến mất ở nơi này.

 

Hôm qua một số tù h́nh sự được tha về, nét mặt vui tươi hớn hở, thay bộ quần áo không c̣n mang số tù, nhận phần ăn và tiền đi đường. Cán bộ quản giáo đóng kịch xuống chúc mừng thượng lộ b́nh an.

 

Nh́n thấy họ mà thèm, không biết bao giờ đến lượt ḿnh được phóng thích. Tù chính trị tội nặng c̣n phải học tập lao động một thời gian nữa mới thấm nhuần đường lối chính sách đảng và nhà nước.

 

Vậy chỉ c̣n chờ một biến đổi bất ngờ hay một chế độ, một xă hội đổi thay th́ cuộc đời ba mới đổi mới.

 

Trong dịp các tù h́nh sự được về, họ khônng c̣n sợ phải che dấu lư do di chuyển tù từ Bắc vào phía nam, trước khi xảy ra chiến tranh biên giới giữa Trung cộng và Việt cộng, v́ các trại tù sẽ là mục tiêu giải tỏa, rồi cung cấp vũ khí chống lại Việt cộng.

 

Những ngày này đảng chuẩn bị mừng ngày Công an nhân dân-  Cái ǵ cũng nhường cho dân, nào là:

 

- - - - Quân đội nhân dân  

 -  Ủy ban nhân dân

- Ṭa án nhân dân-

- Nhà thương nhân dân (không phải bệnh viện V́ dân trước đây)

- Xưởng đẻ nhân dân (chính là nhà thương Từ Dũ)…

 

Nhưng tiền bạc muốn được bảo đảm phải gửi trong Ngân hàng nhà nước.

 

Dù mùa  này mưa nhiều, lầy lội nghỉ lao động, trong trại tù vang lên những bài ca  khí thế hồ hởi phấn khởi như:  

-  Bác cùng chúng cháu hành quân

-  Trường sơn đông trường sơn tây

-  Cô gái vót chông

- Chào em cô gái Lam Hồng

-  Giải phóng miền Nam

-  5 anh em trên 1 chiếc xe tăng…

………………..

 

Ôi nghe tên đặt những bài hát mang sắc thái rừng rú thời hồng hoang mà rợn ḿnh!

 

Thôi ba dừng bút nhé, thư sau sẽ viết dài hơn-  Ba đi nhận phần ăn chiều gồm chén rau rừng và 2 củ khoai lang.

 

Chúc con ngủ ngon với giấc mơ đẹp trong đêm sinh nhật!

 

Thương nhớ nhiều! Ba con.

 

 

+ 20/1/79

 

Linh Trang con,

 

Những ngày đầu chuyển từ Sơn La về Nghệ Tĩnh đến nay hơn nửa năm rồi đấy! -  Qua truyền h́nh và  báo chí cuộc chiến biên giới khốc liệt đă bắt đầu ngày 17/2/79-  Trung cộng với ư đồ xâm lược dạy cho Việt cộng một bài học nhớ đời. Tuy ḿnh cũng là con dân đất nước, nhưng lại đứng ngoại chiến cuộc v́ chưa là công dân.

 

Thôi để đảng và nhà nước lo vậy! 

 

 

Ba con ḿnh tâm t́nh tốt hơn. Hai mẹ con khỏe mạnh cả chứ? Mẹ c̣n vất vả đi buôn bán tối mới về  con ở  nhà một ḿnh chắc buồn lắm phải không? Bà ngoại c̣n nuôi heo hay nghỉ rồi? Có thường lên thăm các bác và các anh chị không? Nghe mẹ khoe con học giỏi lắm luôn đứng nhất nh́ trong lớp, đừng tụt xuống hạng ba nhé, c̣n được học bổng cô giáo đề nghị nữa. Người ta bảo ‘Con hơn cha là nhà có phúc’ và mẹ bảo con giống ba-  Ba không muốn con giống ba là khổ suốt đời, nhưng giỏi hơn ba là tốt.

 

À hôm qua ba gặp lại cô học tṛ xưa cách 15 năm trước, nay đă thành thiếu phụ, tuổi hơn mẹ và dắt theo con trai lớn hơn con, đi thăm chồng. Ba thấy quen quen nhưng chưa nhận ra cô học tṛ năm cũ. V́ có cán bộ giám sát không thể tiếp xúc, phải đợi đến khi tạm biệt ra về nàng mới lên tiếng:

- Chào thày! Thày quên em rồi thày ơi!

 

Nghe tiếng nàng chào hỏi, ba c̣n bỡ ngỡ, đến khi nàng giới thiệu tên tuổi, trường lớp ba mới nhớ ra cô học tṛ xưa nhanh nhẹn, hoạt bát, hát hay. Nhưng cũng chỉ nói vài câu thăm hỏi, v́ có vệ binh trông coi tù làm cỏ, dọn sạch sẽ chung quanh khu thăm nuôi. H́nh dáng cô học tṛ dắt con đi thăm chồng làm bà nhớ đến hai mẹ con mà ḷng xót xa, thương cho những phụ nữ VN sống trong thời đổi mới.

 

Xă hội đổi thay ngoài kia dưới một chế độ hà khắc, người dân phải vất vả mưu sinh.

 

Trong này tù nhân coi như súc vật, bị đối xử tàn ác, ‘làm ngày không đủ, tranh thủ làm đêm’ vẫn chỉ nhận được phần ăn chết đói do ḿnh cực nhọc làm ra.

 

Năm năm lao động khổ sai, nhồi nhét vào đầu óc những điều giả trá vẫn chưa được làm công dân.

 

 

Ba chỉ c̣n biết trao phó đời ḿnh cho Thiên Chúa an bài định đoạt!

 

Cầu xin cho hai mẹ con luôn an vui khỏe mạnh!

 

Nhớ cầu nguyện cho ba! Thương nhiều, ba con.

 

 

* Trở về chốn cũ Long Giao, Hàm Tân.

 

+ Những ngày đầu năm  81.

 

Linh Trang con,

 

Từ nơi này ba ra đi biệt xứ, sau bao năm tháng tù đầy khổ nhục, giờ lại quay về chốn cũ.

 

Núi rừng vẫn như xưa không có ǵ đổi thay, nhưng khu trại giam đă tu sửa ngăn năp hơn.

 

Vừa xuống xe bọn tù ba được đón tiếp nồng hậu trong tiếng reo ḥ vỗ tay kéo dài không muốn dứt.

 

Ba bỗng nghe tiếng gọi từ bên kia hàng rào kẽm gai:

- Thày Quân!  Thày Quân!

 

Ba nhận ra vài học tṛ cũ sau hơn 20 xa cách c̣n nhớ được ông thày dạy Việt văn xưa. Thày tṛ thăm hỏi nhau rối rít thật chân t́nh cảm động. Mới chuyển về ba và các bạn chưa phải đi lao động, nên sau giờ lao động về các em chuyền qua hàng rào cho ba: người b́nh nước đun  sôi, người quả bầu, trái bí hay bó rau, có em chia cả phần quà thăm nuôi. Suốt ngày rảnh rỗi, ba cùng đồng bạn đánh cờ, đọc báo, ca hát…

 

Có anh c̣n mạnh bạo cất tiếng hát bài ‘ Giặc từ miên Bắc vô đây…’ làm nhóm tù h́nh sự bên kia hàng rào nổi hứng vỗ tay, reo ḥ cổ vơ.

 

Một lúc sau tên trật tự xuống nói:

- Lệnh ban chỉ huy trại, các anh không được hát nhạc vàng phản động.

 

Một anh mới về chỉ vào mặt tên trật tự quát to:

- Bọn tao không thèm nói chuyện với mày. Cút đi, đồ ăng- ten, theo đóm ăn tàn!

 

Ngày hôm sau anh và một người nữa, bị nghi là cầm đầu bị đem đi giam nơi khác.

 

Tuần lễ sau để tránh náo loạn và lôi cuốn những tù cũ, ba cùng các người mới về được sát nhập vào các đội đă có từ trước.

 

May mắn vui mừng khi ba và một tṛ xưa cùng ở chung đội. Từ đó ba giao tất cả đồ thăm nuôi cho anh nấu nướng tùy ư, c̣n ba rửa chén bát chia sẻ công lao với anh. Khi anh về trước giao lại hết cho ba.

 

Nhân dịp có gia đ́nh đi thăm nuôi, anh gửi theo cho ba gói quà với vài ḍng thăm hỏi.

 

Ôi thật cảm động! Ngoài t́nh thày tṛ thân kính, c̣n có t́nh huynh đệ chi binh đồng lao cộng khổ!

 

Thương nhớ và mong ngóng ngày về!  Ba con   

 

 

+ 21/2/81

 

Linh Trang con,

 

Chuyển trại về gần nhà ba lại càng mong đợi, thương nhớ hai mẹ con quá, như người thấy trái chin không hái được v́ ngoài tầm tay với. Ôi sao buồn thế!

 

Hôm  nay Chúa nhật không có Thánh  Lễ trong trại tù, v́ đa số các vị Tuyên úy đă về, mà nếu c̣n cũng chỉ  âm thầm thôi.

 

Ba ngồi thiền định cầu nguyện trước khi viết thư  này. Mỗi sáng Chúa nhật con lại theo mẹ đi lễ phải không, nhớ cầu xin cho ba sớm về xum họp với gia đ́nh, cùng nhau đi lễ th́ hạnh phúc biết mấy con nhỉ? Sao 2 mẹ con khỏe không, mẹ mập thêm hay là gầy đi? Bé Trang tháng qua c̣n đứng hạng nhất nh́ không hay lại tụt xuống hạng dưới rồi. Mẹ buôn bán khó khăn vất vả, có đồng nào dành dụm nuôi ba hết c̣n đâu.

 

Thôi con bảo mẹ đừng gửi thêm đồ ăn cho ba, bạn bè và mấy học tṛ cũ được về trước để lại cho ba ăn 2- 3 tháng mới hết. Trại kỳ nắng vắng vẻ, số tù về mỗi ngày nhiều hơn, lao động không c̣n cực khổ như trước. Đó cũng là họ cố ư tuyên truyền, vỗ béo trước khi thả ra để động viên gia đ́nh phấn khởi, tin tưởng vào chính sách nhân đạo nhà nước. Họ làm bất cứ việc ǵ đều tính toán lợi thế cho ḿnh.

 

À anh B… kỳ trước được về có ghé gia đ́nh ḿnh nghỉ 1 đêm trước khi về Bạc Liêu,  viết thư thăm ba,

 

 gửi lời cám ơn gia đ́nh đă cho 50 đồng đi xe. Anh nói cuộc sống cũng dễ chịu v́ gia đ́nh bên vợ có bà con làm phó tỉnh ủy dưới đó. Thế là anh ta yên thân thuộc loại con ông cháu cha rồi.

 

Tiện đây  ba cũng xin nói cho mẹ con biết về việc đối xử với bạn bè ba, kinh nghiệm trong cuộc sống ba mẹ đă bị cả những bạn thân thiết lợi dụng như thế nào rồi. Huống chi trong hoàn cảnh khó khăn xă hội ngày nay, không nên tin vào bạn bè quá, nhất là những người vừa quen biết.

 

Trong này có ông tù lớn tuổi, quà bánh dồi dào nhờ con bên Pháp gửi về, ông đưa h́nh ảnh cô con gái chụp trước tháp Eiffel cho ba xem để tin tưởng, và có nhă ư nhường tất cả quà bánh cho ba, về sẽ tính tiền với mẹ con.

 

Ba từ chối và cám ơn ḷng tốt của ông, vi ba sợ bị lợi dụng và tốn phí cho mẹ khi thấy đồ quá nhiều, tính bao nhiêu cho đủ. Rồi chẳng thấy ai chịu kư hợp đồng béo bổ đắt giá này, ông đành lễ mễ khiêng tất cả về để bồi dưỡng sau những năm tháng c̣m cơi trong tù, nhưng vẫn không quên người tù tâm t́nh nằm kế bên, tặng ba hộp sữa.

 

Thấy thế, một anh trẻ tuổi phán một câu hài hước độc đáo:

- Ông này xưa kia chắc ở phố hàng keo Hà Nội 36 phố phường, nên rất qúi đồ ngoại.

 

Thật là của nhiều ḷng ít!

 

Kỳ này ba đổi qua đội rau, ngày nào cũng có rau ăn không bị táo bón, gánh nước tưới rau xong, mắc chiếc vơng quân đội đem theo, nằm ṭng teng nghỉ ngoài vườn đồng thời canh những chú sóc leo vào ăn bầu bí. Thỉnh thoảng quản giáo ra thăm vườn, nh́n chiếc vơng rất thích có tấm che mặt cho đỡ nắng mưa. Ông ta dặn như đăng kư ưu tiên ‘Khi nào anh ra trại, nhớ nhường lại cho tôi chiếc vơng này nhé.’-  Ba từ chối nói đây đồ tôi đem theo gần 10 năm trong trại, nên phải giữa làm kỷ niệm.

 

Thấy ba từ chối hắn có vẻ buồn, nhưng đâu có hiểu được ḷng ba luôn ngăn cách không bao giờ có thể hàn gắn được những vết hằn trong ḷng mà họ đă gây ra cho ḿnh.

 

Cùng với áp lực quốc tế và chương tŕnh giải tỏa dần các trại tập trung, hy vọng cuối năm nay hay đầu năm tới ba được về. Đồ ăn c̣n nhiều, vài tháng con và mẹ có lên thăm một lần cũng đủ, mang 2- 3 kư và ít thuốc bổ tượng trưng thôi. Nếu đột ngột chuyển trại hay được về phải bỏ lại tất cả uổng phí quá. Khi nào cần ǵ ba sẽ viết thư cho mẹ biết sau. Lúc này ba ăn uống tốt hơn, đi làm đem theo nồi và thức ăn tự nấu lấy theo ư ḿnh, sẵn có rau trái ngoài vườn ăn thêm cho khỏe.

 

Lao động không c̣n vinh quang như trước đây và Lao động cũng không giải phóng con người  như hàng chữ viết nơi cổng ḷ thiêu Auschwitz  mà ba đă đọc trong những truyện về Đức quốc xă thi hành chinh sách diệt chủng người Do Thái.

 

Con nhớ lời ba khuyên, chăm chỉ học hành giữ ǵn sức khỏe, khôn lớn giúp cho chính ḿnh và gia đ́nh.

 

Gưi lời thăm các bác và cám ơn bác Tiên đă dẫn các cháu lên thăm ba.

 

Cầu chúc hai mẹ con vui khỏe và luôn xinh đẹp!

 

Thương nhớ hai mẹ con nhiều!  Ba con.

 

 

+ Mùng 4 Tết năm 82.

 

Linh Trang con,

 

Đă lâu ba không viết cho mẹ con!

                                                                                                    

Thư sau ba lại tiếp tục viết cho con, kể nhiều truyện hơn, đừng giận ba nhé!

 

Em yêu,

Thấm thoát đă 7 mùa xuân anh xa em và con cùng gia đ́nh, thêm một năm nữa trông chờ anh về, nhưng liên tiếp 3 đợt phóng thích vừa qua vẫn không có tên anh. Bạn bè 10 phần đă về đến 8, chỉ c̣n lại chừng 2 phần, trong đó có anh. Anh không biết là ḿnh nhiều tội quá như cách mạng đánh giá hay là số phận an bài  đă định sẵn?

 

Qua mấy ngày nghỉ Tết tạm đầy đủ hơn mọi năm, v́ số ít c̣n lại được nhận thêm tiêu chuẩn và quà thăm nuôi gia đ́nh đóng góp vui Tết. Rồi bạn bè về dồn cho người ở lại ăn vài tháng chưa hết.

 

Nhưng những cố gắng vá víu không thể che lấp được khoảng trống tâm hồn.

 

Những đêm mất ngủ nghe tiếng pháo vang vọng, dù trời đă khuya vẫn không dỗ được giấc ngủ. Bao kỷ niệm thân yêu chập chờn trước mặt. H́nh ảnh em và con quay cuồng trong bóng đêm: đang ngon giấc hay cũng dằn vặt trong đêm. Anh mơ ước ngày đoàn tụ cùng hai mẹ con, nhưng lại lo nghĩ nhiều về cuộc sống tương lai sẽ gặp nhiều khó khăn vất vả, kinh tế eo hẹp…

 

Anh hy vọng hạnh phúc sẽ được gói trọn trong t́nh yêu và sự thông cảm lẫn nhau. Anh đang chuẩn bị đón nhận, chấp nhận tất cả v́ t́nh yêu-  Thật vậy, giờ anh chẳng c̣n ǵ ngoài t́nh thương yêu chân thành  nồng ấm bên nhau. Anh đang cầu nguyện hàng ngày cho những năm tháng cuộc đời c̣n lại được sống hạnh phúc bên nhau. Ngày đoàn tụ không c̣n xa nữa đâu em ạ! Em cứ chuẩn bị cho cuộc sống mới tươi đẹp.  Một số bạn thân về trong những lần qua, anh có nhờ ghé nhà đưa tin tức cho gia đ́nh yên tâm. Thấy họ về chắc em cũng buồn tủi v́ vẫn thấy thiếu anh. Một điều an ủi là trong số người về có học tṛ cũ đă trao lại cho anh tất cả đồ thăm nuôi với lời chân t́nh làm anh rất cảm động.

 

Sau đó ít lâu, anh c̣n gửi theo gia đ́nh đi thăm nuôi cho anh một gói quà và những ḍng thăm hỏi chân t́nh làm anh xúc động…

 

Sao Tết vừa qua hai mẹ con và gia đ́nh ăn Tết vui vẻ đầm ấm chứ?  Bé Trang chắc được nhiều tiền mừng tuổi nhỉ?Các bác có về Sài g̣n ăn Tết không? Mẹ khỏe không và c̣n nuôi heo chứ?

 

Các anh chị  khỏe mạnh và làm ăn khá không?

 

Riêng anh kỳ này khỏe hơn trước, ăn uống b́nh thường, bệnh đau bao tử bớt nhiều nhờ thuốc em gửi và ăn uống điều độ hơn. Anh chuyển qua đội rau hàng ngày có rau ăn cũng không c̣n táo bón như trước.

                  

Lao động nhẹ hơn. Ít lên lớp học tập. Ban tối cơm xong lên pḥng học tập coi tin tức hay phim bộ.

 

Đồ ăn các bạn về cho c̣n khá nhiều dùng 2- 3  tháng mới hết, gia đ́nh khỏi lo thăm nuôi.

 

À lần trước nhận thư em đúng vào lễ Chúa Giáng Sinh trùng với sinh nhật anh, cám ơn em gửi lời chúc mừng. Nhưng anh nghĩ  ḿnh không xứng đáng được chúc mừng mà chỉ hưởng theo những hồng ân Chúa ban xuống cho nhân loại và đặc biêt anh cùng gia đ́nh ḿnh.

 

Anh mừng khi nhận thư, nhưng lại buồn khi đọc thư v́ những điều không may xảy ra trong gia đ́nh.   Anh rất xúc động đọc đi đọc lại những lời em viết. Hoàn cảnh em và con thật quá thiệt tḥi hơn nhiều người, nhưng em đă can đảm phấn đấu sống làm anh rất cảm phục sự lo lắng chăm sóc  con và anh.

 

Riêng anh không dám đ̣i hỏi v́ nghĩ có gí để lại cho hai mẹ con đâu. Anh chỉ c̣n mong muốn em và các anh chị luôn giữ được không khí ḥa thuận đầm ấm gia đ́nh, nếu biết dẹp bớt tự ái cùng khuyết điểm của ḿnh. Ngay chính anh giờ đây cũng tập cho ḿnh biết ḥa đồng trong cuộc sống tập thể với nhiều người tính t́nh cùng hành động trái ư ḿnh.

 

Về số tiền bị thất thoát em khổ cực dành dụm, không phải cố ư mà xui thôi. Người ta thường nói ‘Của đi thay người’ và trong tương lai sẽ được bù đắp theo an bài của Chúa. Thôi em quên đi, cứ coi như là tiền thăm nuôi anh vậy, buồn phiền cũng không lấy lại được. Nhiều gia đ́nh đi thăm nuôi tốn phi cả 4 hay 5 ngàn đồng đấy.

 

Đồ ăn c̣n nhiều do em và các anh chị cùng bạn về cho, dồn lại ăn 2- 3 tháng chưa hết, em không cần gửi thêm nữa đâu, chỉ cần vài tháng hai mẹ con lên thăm cho đỡ nhớ thương thôi. Giờ anh ăn ít lại mau no, không thèm khát như  trước, có lẽ cơ thể được bồi hoàn sau một thời gian dài thiếu thốn.

 

Nếu em không nghe lời anh tiếp tế thêm thực phẩm, ăn nhiều lại sinh bệnh đấy.

 

Thôi hăy nghe lời anh, để tâm trí, nghị lực, sức khỏe lo cho con và em nhiều hơn là anh.

 

C̣n anh sức khỏe khá rồi, biết lao động là vinh quang rồi, ngày về đang đến dần.

Nói bé Trang cố học giỏi bố về sẽ thưởng cho đi sở thú xem voi phun nước và khỉ diễn tṛ, cùng ăn cà- rem mệt nghỉ.

 

Cho anh gửi lời thăm bà cùng các anh chị, họ hàng nội ngoại.

 

Hôn em và con!  Anh

 

 

 

+ Những ḍng nhật kư sau cùng.

 

Linh Trang con,

 

Theo như lời hứa, đây là những ḍng nhật kư cuối cùng ba viết cho con sau bao tháng năm ngục tù khổ nhục, tâm trí dầy ṿ, thân xác gầy ṃn.

 

Trại tù thời gian này thật hoang vắng. Những người tù c̣n lại lủi thủi đi lại có vẻ nhàn rỗi như đang t́m về dĩ văng êm đẹp đă mất. Nơi đây trước là căn cứ quân sự, nên khu rừng gần đó c̣n sót lại dấu vết chiến tranh với những mảnh bom vỡ vụn và những đoạn thép gai cong queo. Một số anh lấy những miếng nhôm đem về h́ hục mài giũa thành chiếc lược hay ṿng đeo tay để làm quà tặng vợ con khi về.

 

 Ba không khéo tay làm những việc tỉ mỉ như thế, chỉ nhặt những đoạn thép gai làm chiếc bẫy bắt những con sóc  gặm phá bầu bí trong vườn. Phải mất mấy ngày cắt uốn chiếc bẫy thô sơ mới thành h́nh.

 

Buổi chiều trước khi về buồng ngủ, ba cho 1 trái bầu nhỏ vào bẫy đặt ngoài vườn. Sáng sớm hôm sau ra tưới rau trước khi mặt trời mọc, quả nhiên 1 chú sóc tham ăn bị sập bẫy đang cố nhảy nhót t́m đường ra. Ba nh́n thấy buồn cười, đồng thời một ư nghĩ vụt lên trong đầu: ‘Đây là món quá thú vị cho con gái’

 

Tuần lễ sau, ba có tên trong danh sách những người được thả về. Cầm tờ giấy ra trại với hàng chữ ghi:

‘Trong thời gian học tập cải tạo đă có nhiều tiến bộ, chấp hành nội qui nghiêm chỉnh, lao động và học tập tốt-  Thời hạn quản chế 2 năm-  Thời hạn đi đường 2 ngày-  Tiền đi đường đă cấp từ trại về gia đ́nh-  Nơi cư trú do chính quyền địa phương qui định.’

 

Đọc ḍng chữ đánh giá bản thân người tù mà ḷng đau xót!

 

Đoạn đời đẹp nhất con người là từ 30 đến 40 tuổi, phong độ đang lên, dễ dàng tiến thân, nhưng ba đă bị những người đồng chủng tàn bạo cướp đi mất trong bao năm tháng dài lao tù.

 

Có lẽ ba và số anh em c̣n lại là những người sau cùng rời trại giam, không biết có đúng không?

 

V́ không thấy bóng dáng những đàn anh cấp bậc lớn đă bị đưa đi nơi khác trước rồi.

 

Mặc bộ đồ không c̣n in số tù, tay xách chiếc lồng sóc rời trại ra bên đường đón xe về Sài g̣n.

 

Khi lên xe mọi người ngỡ ngàng nh́n người tù xách chiếc lồng có con sóc đang nhảy nhót reo vui.        

 

Ông chủ xe đ̣ biết là tù mới được thả, không lấy tiền.

 

Ôi con người sống dưới chính quyền miền Nam tự do mới có tấm ḷng đẹp như thế!

 

Tám năm khổ nhục trong nhà tù nhỏ. Hai năm quản thúc quanh quẩn nơi nhà tù lớn. Sáu năm lang thang kiếm sống qua ngày. Tôi và gia đ́nh được gọi đi phỏng vấn để ra đinh cư nước ngoài.

 

Khi gặp phái đoàn phỏng vấn Hoa Kỳ, tôi tŕnh đầy đủ lư lịch và h́nh ảnh, trong đó có cá h́nh tôi chụp với cố vấn Mỹ của Binh chủng Lực lượng Đặc biệt tôi phục vụ-  những tài liệu quí giá này phải cám ơn vợ tôi đă can đảm giấu cất-  Xem xong ông đại diện phái đoàn tỏ ư vui vẻ đồng ư. Anh thông dịch nói lại với chúng tôi là ông chấp thuận cho gia đ́nh tôi sang định cư tại Hoa Kỳ. Chúc gia đ́nh ông bà thượng lộ b́nh an!

 

Trước khi đi, tôi tổ chức bữa tiệc nhỏ thân mật mời họ hàng gần gũi cùng bạn thân của tôi và cháu Linh Trang đến chung vui để từ biệt.

 

Sau nửa ṿng trái đất, gia đ́nh tôi đặt chân lên vùng đất tự do và hùng mạnh nhất thế giới, không c̣n phải lo lắng qua những tháng năm  sống dưới chế độ tàn ác vô nhân đạo. Tuổi đă cao, trí óc không c̣n linh hoạt để học lại kiếm mảnh bằng cho cuộc sống dễ chịu hơn. Ngoài ra tôi c̣n bổn phận phải giúp gia đ́nh xây dựng lại cuộc sống mới nơi đất khách quê người. Tôi chấp nhận làm nhiều việc chân tay và sau 15 năm cặm cụi mưu sinh, tôi từ giă miền Đông Bắc lạnh lẽo, chuyển sang California ấm áp sống với con gái đầu ḷng.

 

 

Sau khi tốt nghiệp, con gái tôi đă có việc làm bảo đảm cho cuộc sống gia đ́nh, tôi không c̣n băn khoăn lo nghĩ như lúc c̣n sống dưới tà quyền việt cộng.

 

Viết đến đây ba nhớ lại khi c̣n ở quê nhà, ba mẹ rất lo lắng không biết sau này c̣n sẽ làm ǵ để sống v́ lư lịch ba, nên cho con học thể dục để sau này con có thể làm huấn luyện viên cho các trường học, v́ nghề này họ không  xét nhiều về lư lịch và  cũng ít người theo v́ lương thấp, c̣n những việc lương cao con ông cháu cha chiếm hết rồi.

 

Ba cũng mừng cho con, nếu c̣n sống tại quê hương nhà, con không thể tiến thân v́ lư lịch ba đă bị họ bôi bẩn với những tội giả dối gán ghếp. Vùng  trời này ba không c̣n mơ ước như xưa, được qua đầy du học về báo chí, hay tâm lư chiến, nhưng đă đến với con với những ước mơ tốt đẹp đong đầy. Con hăy sống vui tươi trong năm tháng tuổi xuân đương độ, quên đi những phiền muộn thiếu thốn ngày nào.

 

Giờ tôi giống như cây bon- sai trông cằn cỗi sù ś vẫn cố trổ những bông hoa tươi đẹp cho đời.

 

Tôi đă trở thành công dân một quốc gia mà nhiều người mơ ước được đặt chân đên.

 

Nhưng có một điều nghịch lư là tôi lại chưa hay không bao giờ trở thành công dân nơi tôi đă sinh ra và trưởng thành với bao kỷ niệm vui buồn.

 

- Bao năm khổ nhục trong tù,

Bao năm chờ đợi mây mù phủ quanh,

Bao năm lao động học hành,

Bao năm nối tiếp chưa thành công dân! 

 

 Đây chỉ là những trích đoạn Nhật kư trong tù, nên không thể liên tục theo ngày tháng năm và cũng không chau chuốt lời văn, v́ trong hoàn cảnh tù đầy nghĩ sao viết vậy-  

 

Bài viết chỉ là tâm sự cá nhân và hoàn cảnh tù đầy, nên không thể đi sâu về những hành động tàn ác bỉ ổi của những tên cai tù việt cộng, v́ các bạn tù đă nói đến rất nhiều rồi.

 

Mong thông cảm những ǵ sai sót.  

 

 

Đinh Quân

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính