Việt Nam: Thị trường vũ khí?

 

Trần Lý

 

Cuộc triển lãm Quốc Phòng Việt Nam 2024 tổ chức tại Phi trường Gia Lâm. Hà Nội, trong những ngày 19 đến 22 tháng 12, 2024; Đây là lần thứ 2, Hà Nội tổ chức Triển lãm vũ khí và quân cụ quốc tế tại Việt Nam. Cuộc trưng bày vũ khí lần này có 28 quốc gia tham dự cùng với 140 công ty sản xuất vũ khí và trang bị quốc phòng... Cuộc Triển lãm cho thấy Việt Nam đang là một quốc gia muốn gia nhập vào các giao thương về công nghiệp quốc phòng.

 

Về phía Việt Nam, trọng tâm của cuộc triển lãm là muốn chứng minh khả năng ‘tự chủ=self reliance ’trong việc chế tạo vũ khí, với những đầu tư quan trọng của Chính quyền vào việc phát triển công nghiệp quốc phòng, chú trọng vào nghiên cứu-phát triển, chuyển nhượng kỹ thuật, sản xuất tại chỗ, để tiến dần đến tự chế tạo được các hệ thống vũ khí thông thường tự sử dụng, giảm bớt sự nhập cảng tử bên ngoài...

 

Trong cuộc triển lãm, VN củng trưng bày nhiều vũ khí do VN sản xuất từ nội địa, để chứng minh khả năng ‘tự chế tạo’ các súng đạn cần cho nhu cầu của VN, từ một số vũ khí nhỏ đến các thiết bị điện tử, drones tối tân và phức tạp...

   

Một biểu hiện quan trọng khác là việc VN giảm dần các lệ thuộc (trước đây) vào Vũ khí của Nga, một khuynh hướng gia tăng, tạo ra do ‘chiến dịch cấm vận của Phương Tây’ áp đặt trên giao thương về tài chính Nga, cùng với sự ‘ kém hữu hiệu’, phô bày  nhiều nhược điểm của vũ khí Nga khi sử dụng thực tế chiến trường tại Ukraine? Theo truyền thống, Vũ khí Nga chiếm 75-80% số lượng nhập cảng vũ khí của Hà Nội.

   

Cuộc triển lãm lần này được mở rộng hơn với sự tham dự của nhiều Công ty sản xuất vũ khí Mỹ, Âu châu, Trung Đông...và cả Trung cộng (!)... quảng cáo cho nhiều hệ thống vũ khí tân tiến cạnh tranh trực tiếp với các vũ khí Nga...

 

 

(Số liệu 2023 ghi VN mua 21 triệu USD vũ khí, trong đó từ Tiệp (16.5 triệu USD); Croatia (1.5); Indonesia (1.5), Taiwan và Thái Lan...)

 

Trước tình hình tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải với Trung cộng đang diễn ra tại Biển Đông, VN chú trọng nhiều vào các vấn đề phòng thủ duyên hải và phát triển Hải quân, ưu tiên cho các kế hoạch tạo mãi tàu ngầm, chiến hạm frigates, phi đạn chống tàu ngầm, đồng thời cải thiện Lực lượng Tuần tra Biển bằng mua thêm chiến hạm và thêm phi cơ canh chừng, thám sát và cảnh báo bờ biển...

 

Một mục tiêu quan trọng khác trong việc mua sắm vũ khí của VN là tân trang, tối tân hóa Lực lượng Không Quân: bao gồm cải tiến lực lượng các phi cơ chiến đấu, mở rộng các kế hoạch sử dụng drones, cải thiện Hệ thống canh chừng không phận...

 

Tại cuộc Triển lãm này, nhiều mẫu UAV của nhiều quốc gia được trưng bày như Iran, Tàu, Israel và cả các UAV ‘made in VN’...

 

Bên cạnh các hệ thống Quốc phòng về Hải quân và Không quân, cuộc triển lãm cho thấy VN rất chú tâm đến các kỹ thuật chiến tranh mạng (cyberwar) và chiến tranh điện tử (electronic warfare): nhiều hệ thống gây nhiễu, phá sóng...được đưa ra trưng bày.

 

• Trưng bày của Nga:

 

Tuy vai trò của Nga trong việc cung cấp vũ khí cho VN đang suy giảm, nhưng sự có mặt của Nga trong cuộc Triển lãm vẫn khá quan trọng...

 

 

Các Công ty Rosoboronexport và Rostec trưng bày nhiều Hệ thống vũ khí khác nhau,  bao gồm các hệ thống phòng không, chiến xa bọc thép, phi đạn và các UACs.

   

Nga nhắm vào thị trường máy bay chiến đấu, đặc biệt là  muốn bán cho VN loại  SU-57 (phi cơ chiến đấu thế hệ thứ 5), đề nghị hợp tác và chuyển giao công nghiệp chế tạo, ký các hợp đồng cho phép sản xuất nhượng quyền nhiều loại vũ khí Nga như:

• Đạn ‘lang thang’ (loitering munitions) Lancet-E, không người điều khiển, lần đầu quảng cáo tại Nam Á, bên cạnh các drones Orlan 10-E và Orlan-30;.

• Hệ thống phi đạn phòng vệ duyên hải Rubezh-ME nhằm vào chống HQ Tàu...

 

(Hệ thống gồm các phương tiện vận chuyển các thành phần rời, dàn radar độc lập, dàn điều khiển tác xạ, hệ thống viễn thông...được mệnh danh là ‘loại chiến thuyền phóng phi đạn di động trên bộ. Có khả năng đánh chìm được các chiến hạm cỡ 5000 tấn; dàn phóng có thể bắn 32 phi đạn Kh-35UE, tầm xa 260km)

 

 

• Chiến xa BMP-3, có  tăng cường  các lớp thép bảo vệ, quảng cáo là cải thiện từ các bài học chiến trường tại Ukraine, trang bị thêm các hệ thống ‘tự vệ’ chống các drones và các phi đạn chống tank của đối phương. Nga nhằm VN sẽ mua để thay thế các PT-76 (300-500 chiếc, hết hạn sử dụng,,

 

 

• Chiến xa bọc thép Typhoon-K trang bị phi đạn Kornet-EM

• Vũ khí chống xe tăng RPG-30

• Công ty Mỹ tại cuộc triển lãm:

 

Một số Công ty vũ khí và kỹ thuật quốc phòng như Boeing, L3Harris, Lockheed Martin và Textron  có mặt tại Cuộc Triển lãm. Sự góp mặt thật ‘giới hạn’ so với sự tham dự của Hoa Kỳ tại các Cuộc ‘Trưng bày Vũ khí’ quan trọng khác trên thế giới... như Singapore, Dubai...

Advertisement

 

Điểm đặc biệt, đáng chú ý là có sự tham dự của vài đại diện cho Không Quân Mỹ thuộc US Indo-Pacific Command: với 2 phi cơ A-10C Thunderbolt II, đến từ Nam Hàn và một C-130J Super Hercules đến từ Nhật.

 

A-10C  biểu diễn đáp  tại Phi trường Gia Lâm

 

Và... C-130 J đậu tại Phi trường

 

Không Quân Mỹ tham dự với tính cách có mặt thiện chí, vì A-10C đang là loại phi cơ được đình động và hồi hựu của KQ Mỹ, còn C-130J chỉ nhắc nhở đến một thỏa ước mua loại này của VN, vẫn còn đang trong tiến trình thương thảo...

 

Ngoải 2 loại phi cơ, Các công ty Mỹ còn quảng cáo loại Chiến xa Stryker M1256 A1 và Súng M777 Howitzer (2 loại vũ khí khá thành công tại Ukraine)

 

Công ty Boeing đưa các mẫu trực thăng CH-47 Chinook và MH-139 Grey Wolf cài tiến từ  AW139 của Leonardo (Ý) mà VN đang sử dụng.

 

Stryker và Quân nhân Mỹ... tại Gia Lâm (Hà Nội)

                                          

• Các quốc gia Âu châu...

• Airbus Pháp, quảng cáo thêm cho Phi cơ vận tải chiến thuật C 295, 3 chiếc đang được KQ CSVN sử dụng, đáp ứng cho nhu cầu chuyển vận quân sự.

 

Airbus Helicopters cũng quảng cáo các loại trực thăng H225M;  H145 và loại trực thăng không người lái Flexrotor  (không hy vọng VN sẽ đặt mua!)

• Flying LegendTP-150 (Ý) là mẫu phi cơ huấn luyện và tuần tra  hạng nhẹ của Ý, loại rẻ tiền, dùng khung sườn nhôm ‘có thể thích hợp với nhu cầu của KQ VN  và có thể chế tạo tại chỗ (Công ty này đang có công xưởng tại  Vĩnh Phúc VN và đã sản xuất những mẫu thử nghiệm)

 

• Tàu cộng?

 

Tuy không có hy vọng bán được vũ khí cho VN (đang trong tình trạng đói đầu quân sự) nhưng Tàu cũng có hai Công ty tham dư: Norinco và Gaodu International Trade. Các gian hàng chỉ trưng bày những mô hình thu nhỏ của các xe tank và chiến xa Tàu cùng các vũ khí bộ binh...

 

Gian hàng... Norinco

 

• Israel và Iran

VN đã dành cho 2 quốc gia đối nghịch này... 2 gian hàng triển lãm cạnh nhau!

 

• Iran Defence Ministry với các mô hình Drones...và Hệ thống phi đạn phòng thủ bờ biển CM-200 (hy vọng  có thể bổ xung cho các vũ khí Nga?)

• Israel có Rafael Advanced Defence Systems và Israel Aerospace Industries (IAI)

  IAI trưng bày các loạt drones nổi tiếng Heron trong các nhiệm vụ trinh sát, cảnh báo và cả tấn công; Các hệ thống phòng không Barak MX.

 

Rafael chú trọng về Hệ thống SPYDER, bắn các phi đạn Python-5 và Derby

VN đang sử dụng 5 Hệ thống phòng không SPYDER, với 30 ống phóng phi đạn của Israel từ 2015. Trưng bày tại Triển Lãm 2024 chỉ để xác định thêm về khả năng kỹ thuật tân tiến của các Công ty vũ khí Israel. (Hình dưới)

 

 (VN có nhiều giao dịch về vũ khí với Israel: VN đang dùng các loại súng trường Galil, Micro Uzi, Tavor do Israel thiết kế và VN chế tạo nhượng quyền; Thủy quân xung kích VN dùng súng chống tank Matador và Lực lượng Phòng thủ duyên hải dùng các giàn pháo  EXTRA...)

 

 

• Brazil

Brazil góp mặt với sự trưng bày của Công ty Hàng không Embraer với mô hình quảng cáo cho Phi cơ vận tải C-390 Millenium và Phi cơ tấn công hạng nhẹ A-29 Super Tucano... Sự góp mặt chỉ nhằm mục đích giao tiếp, chào hàng  không kèm theo hy vọng sẽ được đặt hàng!

 

• Ấn Độ

   

Ấn Độ là quốc gia ‘thân thiết’ nhất với VN về phương diện vũ khí trang bị, chỉ sau Nga, từng huấn luyện cho VN sử dụng các vũ khí Nga như tàu ngầm (Ấn Độ cũng  từng tặng cho HQ VN chiến hạm)... Vũ khí Ấn độ được xem như một ‘đối trọng’ với vũ khí Tàu cộng (trường hợp Phi đạn phòng thủ bờ biển Brahmos)

 

Các Công ty Ấn như Bharat Electronics Limited trưng bày các chiến cụ tân tiến như Hệ thống Phi đạn Akash; Radar định vị nơi phát xuất của phi đạn đối phương, Radar điều khiển tác xạ, Hệ thống chống drones...Công ty Mazagon Dock Shipbuilders trưng bày về khả năng đóng chiến hạm...

 

 

• Việt Nam

 

Cuộc Triển Lãm vũ khí của VN năm 2024, được quảng cáo rầm rộ nhưng các chiến cụ được trưng bày lại không thuộc các vũ khí tối tân, các ‘cuộc biểu diễn (show) của các loại phi cơ không đạt được ‘tầm cao’, thua xa các ‘air show, tại các quốc gia khác.KQCSVN có cuộc phi diễn với 4 phi cơ Sukhoi Su-30MK2, và 7 trực thăng Mi.

 

Việt Nam cố gắng đưa ra hình ảnh một quốc gia đang có tiềm năng phát triển về công nghiệp quốc phòng, mong có được sự đầu tư từ các Công ty Tây phương... Các Công ty  Quốc doanh VN có mẫu trưng bày như Viettel (thuộc Bộ Quốc Phòng), Vaxuco và Gaet... Các Công ty VN trưng bày khoảng 100 loại vũ khí nhỏ và thiết bị quân sự tự sản xuất tại các nhà máy công nghiệp quốc phòng trong nước.

     

Công ty quốc doanh Công nghiệp Quốc phòng Việt Nam Viettel trưng bày:

• Hệ thống phòng thủ bờ biển Trường Sơn VCS-01, đang được HQ CSVN sử dụng bắn các phi đạn VSM-01A (Sông Hồng), tầm xa 80km...

  (Hệ thống phóng phi đạn, di động, đặt trên xe vận tải Nga Kamaz-6580, 8×8. có ống phóng 4 phi đạn. Mỗi hệ thống gồm 8 xe gắn bệ phóng. Hệ thống gồm thêm các xe chuyên dụng (cũng Kanaz) chuyển vận phi đạn và các xe chuyên dụng khác như  xe radar, hệ thống phát điện, xe trung tâm chỉ huy)...

 

 

 

• Hệ thống phòng không S-125-VT do Viettel phát triển dựa theo S-125-M1 Pechora (của Nga), VN thay đổi, tăng thêm khả năng của radar cùng các cấu trúc điện tử (theo như quảng cáo?)

 

 

• Các Hệ thống radar tự chế dùng trong các hệ thống  phòng không tầm ngắn và tầm trung 3D dùng Band S.

• Các hệ thống chiến tranh điện tử nhóm AJAS-1000

UAV-BXL 01, loại vũ khí ‘lang thang, sản xuất nội địa do Công xưởng Z 131, (copy theo Lancet của Nga)

                        

VU-C2, vũ khí ‘lang thang’ dùng hệ thống hướng dẫn quang học, có AI trợ giúp...

 

• Nhận định tổng két:

 

Sau cuộc Triển lãm, các quan sát viên quân sự quốc tế đưa ra một số nhận định (trung thực hơn so với các khen ngợi của báo chí  trong nước?)

• Khả năng kỹ thuật công nghiệp quốc phòng của VN, hiện nay, còn ở tình trạng sơ khai, chưa đạt được các tiêu chuẩn cần thiết để có thể gia nhập hàng ngũ các quốc gia sản xuất vũ khí như Israel, Thổ, Nam Hàn...

• Vũ khí trưng bày của VN chỉ là những, biến cải, sao chép từ các vũ khí Nga (vẫn đang còn là trang bị chính của quân đội CSBV)... VN vẫn trưng bày các loại xe tăng và chiến xa Nga đang sử dũng như T-90S, T-90SK, và cả T-62s; SU-152 SP howitzer...

   

Nga vẫn muốn giữ vai trò là quốc gia chính trang bị cho Quân đội CSVN nên đã đem trưng bày các loại vũ khí mới (lần đầu tiên xuất hiện tại các cuộc Triển Lãm Quân sự thế giới) như Hệ thống phòng thủ bờ biển Rubezh-ME, Chién xa Typhoon-K...Drone Lancet-E. Nga vẫn muốn bán Phi cơ chiến đấu SU-57 cho VN và đề nghị chuyển giao công nghiệp chế tạo cho VN, giúp VN chế tạo nhượng quyền các vũ khí Nga và có thể đi xa hơn là chế tạo vũ khí Nga, gắn nhãn ‘made in ‘SRVN’ để bán trên thị trường thế giới.

• VN đang có những vận động, thăm dò để thay thế một số trang bị gốc Nga, tìm mua các trang bị mới, từ nhiều quốc gia khác như Nam Hàn (thương thảo về súng pháo binh, về công nghiệp hàng không); Tiệp...

   

VN có những Chương trình chi tiêu quốc phòng dự trù sẽ có thể tăng đến 10,2 tỷ USD vào năm 2029... Expo 2024 kết thúc với việc VN ký một số hợp đồng mua thiết bị quân sự với nhiều quốc gia, trị giá tổng cộng 286 triệu USD.

• Sư tham dự của Mỹ chỉ có tính cách xã giao và tượng trưng.: Phi cơ C-130J bay biểu diễn chỉ đẻ nhắc là VN đang thương thảo về việc mua từ 3 đến 13 chiếc phi cơ này với Hãng Lockheed Martin. (KQ CSVN đang sử dụng loại Phi cơ huấn luyện (có thể vũ trang) AT-6C Texan II của Mỹ, 12 chiếc trong hợp đồng, đã nhận được 5-7 chiếc). Boeing tuy trưng bày Chinook CH-47 nhưng không có VN trong danh sách khách mua hàng?

               

                                                                                          

Trần Lý  

3-2025

 

Vài hình ảnh:  Súng đạn và... Người mẫu?

                        (Gian hàng của Hãng Smith Wesson)

 

 

 

Nguồn; Mr. TL chuyển