***Tự  thuật***

 

Đinh văn Tiến Hùng

 

 

 

- Tôi sinh ra tại Quảng Yên, tỉnh biên giới Trung Việt với vịnh Hạ Long núi non hùng vĩ cảnh vật đẹp xinh. Hải cảng Hạ Long vào Đệ II Thế Chiến các chiến hạm Nhật-Pháp và Hoa kỳ đă vào trú đóng an toàn. Nơi đây cũng quyến rũ du khách v́ phong cảnh hữu t́nh. Gia đinh tôi đă sống 10 năm trong Đệ II Thế Chiến, rồi chuyển về Hoa Lư, Ninh B́nh, Hoa Lư là kinh đô xưa của vua Đinh Tiên Hoàng. Cha mẹ tôi qua đời tại quê cha đất tổ khi chị cả mới 17 tuổi phải gánh vác nuôi đàn em nhỏ, c̣n tôi chỉ là chú bé lên 10 vô tư.

 

- Sau Hiệp định đ́nh chiến  giữa Pháp và Việt Cộng, chị em tôi di chuyển vào Nam cùng với 1 triệu người, phần lớn là Công Giáo. Chúng tôi được cấp cho căn nhà nhỏ tại trại định cư. Tôi may mắn hơn được một Linh Mục nhận đỡ đầu và Ngài đưa tôi vào tu viện ăn học. Tôi cố chuyên tâm học dù luôn lẫn lộn với các ngoại ngữ La tinh, Pháp, Anh, Hán văn. Nhưng mới được 3 năm tôi bị đau nặng phải rời trường. Trở về, Linh mục biết tôi mồ côi từ bé nên thuốc thang săn sóc cho đén khi khỏi bệnh.

 

Từ đó tôi gọi Cha là Dưỡng Phụ hợp t́nh cả nghĩa đen và bóng.

                                                               

Rời Linh Mục đỡ đầu, tôi vất vả mưu sinh và cố gắng theo học lớp đêm để có mảnh bằng tiến thân- Lúc này Linh Mục thầy dạy cũ đang là Hiệu trưởng Tư Thục Công giáo gọi tôi lên dạy Việt văn thay cho 1 thầy mới nhập ngũ. Ngôi trường duy nhất nằm giữa các giáo xứ kéo dài hơn 10 cây số nên số học sinh qui tụ rất đông. Mỗi buổi sáng theo xe đ̣ lên trường, tôi thấy em nam g̣ lưng đẩy chiếc bao lớn trên chiếc xe thồ, tṛ gái áo dài cuốn cao gánh rau ra chợ cho mẹ trước khi đến trường. Nh́n các em, lại nghĩ đến ḿnh đă sống qua những năm tháng gian truân, tôi rất xúc động tự nhủ minh cần giúp các em mai sau có tương lai tốt đẹp hơn

…..

 

+ Tài năng mệnh yểu

 

- Dụng tài chưa trọn vẹn,

Sự nghiệp bỏ dở dang,

Tài năng thường mệnh yểu,

Trả lại cho trần gian!

 

* Vùng tối lan mau. Những cây thập tự trắng nổi bật trong ánh nắng chiều.

                                                                                    
Con chó trắng vội trốn qua hàng rào nghĩa trang khi thấy có người đến… Nó đứng lặng trước mộ đứa em không thốt lên lời Vai nó rung chuyển như ḷng đất đang chuyển động dưới chân. Tiếng thằng bạn trầm và nhỏ dần như lời kinh xám hối. Hàng chữ trắng nổi dưới tấm h́nh: Đinh… 23 tuổi và tên người yêu của nó trên tấm khăn tang ṿng quanh cây Thập Tự, bên dưới là bó hoa đă héo tàn. Nó nh́n măi cho đến khi những ḍng chữ mờ dần trong bóng đêm  và ngấn lệ.

 

- Thằng mệnh yểu quá!  Sự nghiệp mới bắt đầu nhúm lên!

 

Tiếng than của người bạn thân khiến nó lịm vào trong vùng suy tư quá văng.

 

Chiến tranh trên quê hương đă khóet sâu đau thương tận đáy ḷng, làm nó chợt nhớ đến câu thơ của Hữu Loan trong bài Màu Tím Hoa Sim:

‘Nhưng không chết người trai khói lửa, mà chết người em ở hậu phương’.

 

* Con đường nhỏ xóm đạo chạy dài hai bờ sông , gió đồng thổi vuốt ve, ánh trăng soi loăng một vùng vắng lạnh, ếch nhái ḥa ca.Tháp giáo đường vút nhọn trời cao mời gọi thế trần. Ánh đèn của người đi bẳt ếch lập ḷe càng tăng vẻ buồn cô quạnh. Hai anh em đi bên nhau tâm t́nh rộng mở:

- Bao giờ anh vào Thủ Đức?

- Chắc khóa tới rồi.

- Anh có ư định xin đi ngành ǵ không?

- Ngành ǵ? Tao sẽ t́nh nguyện sang Lực Lượng Đặc biệt.

 

Thấy em im lặng, biết nó lo cho ḿnh nhưng không có quyền phản đối.

- C̣n mày sẽ làm ǵ khi tao vào lính?

- C̣n vài năm nữa trước khi vào quân đội, em sẽ thi Sư {hạm hay Quốc Gia Âm Nhạc.

- Mày chưa cần vội như tao. Phải tiến thêm chút nữa! Không phải xướng ca là vô loại, nhưng trên đất nước này nghệ sĩ th́ nghèo lắm, nghèo cho tới khi chết. Mày đọc Sans Famille của Hector Malot chưa?

 

Cảnh sống khổ cực của ông già và thằng con nuôi với con khỉ thật là thương tâm. Buổi tŕnh diễn dưới làn mưa tuyết, khán giả duy nhất chỉ có hai vợ chồng già vô t́nh đi qua dừng lại ít phút nghỉ chân. Hai ông cháu thay nhau thổi kèn kéo đàn và con khỉ nhảy múa cho đến khi đói lả mà cũng không kiếm được đủ tiền.

 

V́ Tao thà thấy mày trở thành ông giáo làng c̣n hơn một nghệ sĩ lang thang suốt đời. Hay mày muốn trở thành Dũng như trong Đoạn Tuyệt của Nhất Linh, để rồi mỗi độ xuân về nghe tiếng pháo nổ mà tâm hồn cô quạnh nhớ đến gia đ́nh xa cách. Tao nghĩ mày đi dạy học vẫn có th́ giờ để vui văn nghệ.

 

Tao đă sống qua bao mùa xuân với những đêm dài trằn trọc và mai ngày trên đường binh nghiệp chắc cũng như thế. À từ ngày bỏ quê hương đă mười mấy xuân qua rồi thế nhỉ! Ôi những mùa xuân nghe tiếng súng nhiều hơn tiếng pháo! Quê hương Miền Bắc giờ ra sao dưới gông cùm Cộng Sản? C̣n thảm lúa vàng trải rộng trên cánh đồng khi mùa lúa chin, c̣n cánh diều vi vu uốn lượn trên bầu trời xanh, c̣n tiếng chuông giáo đường mời gọi 2 anh em ḿnh theo mẹ đi dư buổi kinh   chiều… Nhớ bao kỷ niệm thân thương không thể phai mờ!

 

Bỗng thằng em nhẹ nhàng cắt ngang ḍng suy tư:

- Vậy anh có chia sẻ ư kiến với chị không?         

- Đă lâu rồi anh tự ḿnh quyết định cho cuộc sống em ạ!

- C̣n cô Hoa th́ sao?

- Từ khi nghe anh có ư đinh sẽ t́nh nguyện qua LLĐB, Hoa có người anh Đại Tá muốn giúp anh sang ngành Chiến tranh Chính trị nhưng anh từ chối, có lẽ Hoa và gia đinh sợ anh chết sớm.

 

Vầng trăng lên cao, trời đă về khuya, anh em lặng lẽ trở về với bao ư nghĩ trào dâng…

 

* Cha mẹ sớm mất khi đứa em út chưa tṛn 8 tuổi.

 

Người chị cả lập gia đ́nh năm 18. Chị kế 16 tuổi theo các bà bạn của mẹ buôn bán ngược xuôi gánh vác gia đ́nh khi 3 em c̣n nhỏ.

 

Hoàn cảnh nghèo khổ nên đứa em út khôn lanh trước tuổi. Năm 1954 chia đôi dất nước chị em lại vỡ đàn tan nghé. Tôi được một linh mục nuôi dưỡng cho theo con tàu Pháp quốc đưa các linh mục tu sĩ xuôi Nam.

 

Đứa em 8 tuổi tách rời 2 chị len lỏi theo ḍng người xứ đạo vào Nam và gần năm sau chị em lại đoàn tụ cùng chị cả nơi trại gia binh, v́ chồng chị theo quân đội vào để ủng hộ Thủ Tướng Ngô D́nh Diệm mới từ nước ngoài về chấp chánh…

 

Mấy năm sau tôi được giới thiệu kèm học thêm buổi chiều cho 4 em một gia đ́nh cha người Pháp mẹ Việt. Tiền kèm trẻ phải tiết kiệm để thuê gác trọ sát mái tôn, mùa hè nóng bức hai anh em phải vào sở thú học. Hai buổi sáng chiều ăn tại quán cơm b́nh dân hỗ trợ cho sinh viên học sinh nghèo và người lao động, cũng có 3 món canh, kho, xào, c̣n cơm không giới hạn, nên 2 anh em chỉ ăn chung 1 phần cho đỡ tốn tiền.

 

Những tháng năm lăn lộn trôi qua, tôi đi dạy học rồi vào quân đội.

 

Em nghe lời tôi, thi đỗ cả 2 trường Sư Phạm và Âm Nhạc, nhưng em đă chọn học Sư Phạm. Ra trường về dạy nhạc tại một trường trung học Miền Tây. Tôi cũng hơi ngạc nhiên nghĩ em sẽ dạy Việt văn, v́ khi c̣n đi học em cũng ham viết lách trong nhóm  học sinh do nhà văn Duyên Anh đỡ đầu hướng dẫn. Thằng  này thật diệu kế vừa nghe theo lời anh, vừa không bỏ được ham muốn của ḿnh cả Văn và Nhạc. 

 

              + Trận chiến đầu binh nghiệp.

 

 

 

* Vào một chiều khi ánh nắng chỉ c̣n vương trên ngọn đồi phía xa, Các trung đội Biệt Cách Dù chúng tôi được trực thăng thả xuống chung quanh ven rừng, truy t́m dấu vết địch. Qua mấy tiếng lầm lũi băng rừng, rồi vượt qua ngọn đồi phía trước, bỗng tiếng súng nổ vang tứ phía mở đầu cuộc tao ngộ chiến. Chúng tôi đă bị bao vây. Địch tràn lên tấn công biển người cùng tiếng kèn và tiếng hô xung phong. Nghe tiếng súng đáp trả, địch biết chúng tôi ít, đ cố t́nh bắt sống để khai thác hơn là tiêu diệt.

 

Chúng tôi cố thủ sau những mô đất, tảng đá và gọi về Bộ chỉ huy xin yểm trợ. Màn đêm đă chụp xuống khu núi rừng. Đoàn trực thăng ầm ầm bay lên tiếp cứu, bắn hỏa châu sáng rực trời đêm, đan ṿng đai lửa quanh chân đồi ngăn không cho địch tràn lên. Pháo Việt cộng chung quanh ́ ầm rót xuống đồi. Chúng tôi trong một thế kẹp gọng ḱm tiến thoái lưỡng nan, phía dưới là địch phía trên đạn pháo.

 

Suốt một đêm dài cầm cự với tử thần trước mặt. Trời vừa sáng, các Đại đội Biệt Cách Dù và đơn vị bạn đổ quân tiếp ứng, giải vây mở đường máu để chúng tôi thoát ra mang theo chiến sĩ tử thương và bị thương. Trở về đơn vị, quân số đă hao hụt nhiều nên chúng tôi được nghỉ dưỡng sức chờ bổ sung. Tôi nhận được điện tín báo tin chú em bị bệnh đột ngột qua đời. Nhận giấy phép tôi vội vă theo chuyến bay đêm về Sài G̣n.

 

Đứng trược mộ, nh́n ảnh đứa em thân thương trẻ trung tràn đầy sức sống, tôi nhỏ lệ nghẹn ngào không thốt lên lời. Xa xa tiếng bom đạn vang vọng như kêu gọi tôi trở về cùng đồng đội.

 

Về đơn vị chuẩn bị tiếp tục hành quân. Tôi thấy đau buồn nghĩ đến em mới mất và các đồng đội đă hy sinh. Tôi ghi lại chi tiết trận ác chiến vừa qua tựa đề ‘Ngọn Đồi Tử Chiến’ và gởi về dự thi Phóng Sự Chiến Trường do Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị vừa phát động trong toàn quân đội và tôi đă nhận được giải thưởng.

 

Từ băi xuất quân chuẩn bị xâm nhập, một chiếc trực thăng tiếp tế đem theo công điện kêu tôi về tŕnh diện Bộ Tư Lệnh để nhận nhiệm vụ mới.

 

Bước lên trực thăng tôi giơ tay vẫy chào tạm biệt đồng đội đă hơn một năm vui buồn sống chết bên nhau…  

 

Nếu em tôi c̣n sống nó cũng an tâm phần nào khi thấy tôi đỡ nguy hiểm hơn và anh em lại có nhiều dịp gần gũi chia sẻ vui buồn. Than ôi phải chăng là số mệnh an bài!

 

* Đời tôi gặp nhiều phân ly chia cắt.

 

Tôi không được gặp mặt cha mẹ và chị em lần cuối để nói đôi lời vĩnh biệt.

Giờ đây chỉ c̣n lại một ḿnh phiêu bạt nơi đất khách quê người.

Khi nghèo khổ quây quần bên nhau đùm bọc yêu thương.

Khi no đủ lại chia ĺa tiếc thương.

 

Nhân sinh trôi nổi bồng bềnh,

Giai nhân tài tử mỏng manh cuộc đời!

 

Rồi một ngày mới đây con chị hai qua Mỹ thăm con và ghé thăm tôi ít ngày. Cháu trao tôi một kỷ vật mà chị giữ măi trong ví hơn 50 năm cho đến khi qua đời. Đó là bài tôi viết sau khi em mất, đăng trong Nguyệt san Bốn Phương Lực Lượng Đặc Biệt, lúc tôi đang phụ trách tờ báo Binh chủng.

 

Tôi đă từng cảm động nhận qua email của một học tṛ xưa với những ḍng lưu bút tôi viết cho em trước khi vào quân đội mà em c̣n trân quí giữ lại hơn nửa thế kỷ.

 

 

Nhưng tôi rất xúc động cầm trang giấy đă vàng úa, chữ in đă mờ nhạt, v́ đây chính là kỷ niệm về người em thân thương và người chị quí mến mà tôi coi như bà mẹ thứ hai.

 

Kỷ niệm gọi về dâng đầy tâm hồn khiến tôi ghi lại những ḍng viết này.

 

Thôi em ạ! Hăy nghỉ yên nhé!

Rồi sẽ có một ngày anh em ḿnh lại đoàn tụ bên cha mẹ và các chị nơi cơi Vĩnh Hằng không c̣n khổ đau chia ĺa.

“Requiem aeternam dona eis, Domine!

Et  lux perpetua luceat eis.”

(Lạy Chúa! Xin cho linh hồn được nghỉ yên muôn đời, Và được hưởng ánh sáng ngàn thu.)  

 

     + Đời người hai cuộc sống

 

Sau cuộc hành quân,tr đinở về đơn vị được nghỉ phép dưỡng quân một tuần chờ bổ sung quân số.   

 

Hầu hết các chiến sĩ vội vàng về thăm gia đ́nh đồng thời để báo tin b́nh an –Tôi ở lại đơn vị ngày ngày làng thang trên băi biển nh́n những cánh chim hải âu dập dờn trên sóng  và vết giầy in trên cát bị lớp sóng xô bờ cuốn trôi xóa đi những kư ức đau buồn tuổi thơ. Lúc này tôi mới thấy câu nói thấm thía:

 

‘Gia đ́nh là nơi bạn sẽ t́m về sau khi không c̣n chỗ đi.’

         

Nh́n những chàng trai trẻ đầy sức sống đang nô đùa trên sóng một cách vô tư không cần quan tâm đến cuộc chiến sôi động đang diễn ra cách họ trên 10 cây số.

 

Viét đến đây tôi chợt nhớ đến thằng bạn thân từ nhỏ, chỉ mang cấp Trung sĩ  nhưng cuối tuần xách vợt đi đánh tenis với các xếp lớn. Một lần sinh Nhật hắn mời tôi tham dự- với ngươi khác là vinh dự, với tôi lại là buồn v́ bộ vét cũng không có, c̣n quà tặng chắc đi đứt tháng lương.

 

Buôi dạ tiệc hàng trăm khách mời,2 ban nhạc thay nhau chơi liên tiếp với chục Vũ nữ xinh đẹp tŕnh diễn rất sôi động. Quà tặng chất đầy 2 chiếc bàn dài.

 

Đó là cuộc chơi của các ngài tai to mặt lớn và anh Trung sĩ bạn tôi diện ‘Con ông cháu cha’ (COCC) – Tôi tự nhủ: Thôi chỉ một lần thôi nhé!

 

 

+ Nhiệm vụ mới

 

Trở về doanh trại, chuẩn bị cho lần xâm nhập tiếp theo.

 

Bỗng trực thăng tiếp tế đem theo công điện gọi tôi về tŕnh diện.

 

Tại văn pḥng tướng Tư Lệnh chăm chú nh́n tôi v́ thấy dáng dấp thư sinh, ông cất tiếng hỏi:

- Trước khi vô quân đội thiếu úy là nhà báo?

- Thưa không, tôi là nhà giáo.

- Nếu được giao phụ trách tờ báo Binh chủng thiếu úy thấy thế nào?

- Tôi rất lo, nhưng sẽ cố gắng!

- Anh cứ yên tâm, khả năng sẵn có, chúng tôi sẽ góp ư kiên với anh.

- Và anh có điều ǵ muốn trinh bày thêm không?

- Theo ư Thiếu tướng tờ Nguyêt san để cho sĩ quan hay binh sĩ?

- Sao anh lại hỏi vậy? Ưu tiên cho binh sĩ chứ!                           

- Vâng tôi cũng có ư kiến như Thiếu tướng. Tôi phải công nhận khả năng chuyên môn của Trung úy tiền nhiệm,nhưng tôi thấy những bài trong báo quá cao đối với binh sĩ do những người viết tên tuổi trong quân đội, nên binh sĩ không hào hứng đón nhận cho là tờ báo của người ngoài đem  vào.

- Anh nói đúng, vậy anh định thế nào?      

- Thưa thiếu tướng tôi sẽ không mượn một cây viết nào ngoài Binh chủng, mà khai thác nguồn tài năng sẵn có của quân nhân các cấp Binh chủng, khi đó mọi người rất hoan hỉ và nhiêt tâm đóng góp.

 

Cuộc  đàm thoại đă lâu, thiếu tướng đứng lên bắt tay:

- Chúc thiếu úy thành công, cần ǵ cho tôi biết.

……….

Sau khi theo học khóa Nhảy Dù về, tôi chính thức nhận trách nhiệm Tổng Thư Kư Nguyệt San BỐN PHƯƠNG Binh Chủng. Tôi xuống văn pḥng chào hỏi 10 nhân viên trong ban, những người sẽ giúp tôi điều hành tờ báo tốt đẹp. Điều đáng phấn khởi là số báo đầu tiên do tôi phụ trách được các binh sĩ hân hoan đón nhận, nhất là các chiến sĩ nơi tiền đồn heo hút hàng tháng nhận được món quà tinh thần vừa tŕnh độ kiến thức. Đặc biệt Đại tá Phó Tư Lệnh đích thân xuống tận pḥng Báo Chí khen ngợi  và góp ư kiên xây dựng.  

 

Sau 4 năm tôi đang nhiệt t́nh điều hành cho tờ báo Binh chủng được tốt hơn, th́ t́nh thế thay đổi bất lợi cho QLVNCH.

 

Liên đoàn 5 LLDB Hoa kỳ rúy khỏi VN và LLĐB/VN được sát nhập vào BC Biệt Động Quân và một số đơn vị. Lúc này đơn tôi xin chuyển về Vùng 2 quê vợ đươc chấp thuận. Tôi giă từ miền cát trắng rợp bóng dừa lưu lại bao kỷ niệm buồn vui qua những tháng năm đầu đời binh nghiệp.

 

Tôi nhẹ thênh với chiếc ba lô về miền rừng núi gió lạnh sương mù.

                                               

Có một kỷ niệm nhỏ khó quên, khi rời nhiệm sở cũ, vợ tôi xuống đón thấy tôi chỉ có vài bộ đồ lính trong chiếc ba lô nhẹ nhơm hỏi:

- C̣n ǵ nữa không anh?

- Thôi thể là đủ rồi! Nghe tôi thản nhiên đáp, bà mỉm cười:

- Anh th́ lúc nào cũng vậy!

 

Thú thật suốt cả thời gian tôi ở trong quân đội thuyên chuyển đi khắp  đó đây với hai bàn tay trắng và khi từ giă binh nghiệp vẫn trắng hai tay. Tuy nhiên tôi luôn tự hào về cuộc sống thanh bạch của ḿnh. Tôi luôn ngưỡng phục và ghi ơn người vợ tảo tần nâng đỡ tôi trong suốt cuộc đời- Nhất là những tháng năm tù đầy cùng tuổi già nhiều bệnh tất.

 

Cầu xin Thiên Chúa phù hộ ban phước lành cho nàng!

   

+ Miền gió lạnh sương mù.

 

Chuyển vê Vùng  2 được hơn một năm tưởng yên tâm nơi gia đ́nh, nhưng v́ sự bất ḥa với xếp mới, tôi làm đơn xin thuyên chuyển đi 3 vùng c̣n lại với lư do ở vùng 2 đă lâu. Sau này 1 nhân viên văn pḥng cho tôi biết vị này đă phê vào lệnh thuyên chuyển của tôi ‘Sĩ quan trẻ có khả năng, nhưng tự hào.Đề nghị chuyển đương sự ra Quân Khu I học tác chiến.’ (Lệnh thuyên chuyển vào đúng Mùa Hè Đỏ Lửa)

 

Theo kinh nghiệm, tôi thấy trong quân đội có những khuyết điểm không muốn nói ra v́ nghĩ rằng ‘Đẹp phô ra,xấu xa đậy lại’ nên các tác phẩm thường để chạỵ tội hay khoác áo thụng vái nhau. Tại sao có tác phẩm Người Trung Quốc xấu xi- Người Mỹ xấu xí…Nhưng chưa thấy ai viết Người Việt xấu xí? ….

                                                       

+ Ra vùng hỏa tuyến.

 

Rời bỏ xứ sương mù gió lạnh, tôi đeo ba lô trực chi ra tuyến đầu khói lưả.

 

Tôi xuất thân từ tu viện nên có duyên với các Linh Mục nào là Lm Dưỡng L nuôi tôi ăn học-Lm Hiệu Trưởng trường tôi dạy học và giờ gặp lại Lm Tuyên Úy cùng con Lm Dưỡng Phụ học trên 2 lớp. Cha đưa tôi ra tư thất Chỉ Huy Trưởng giới thiệu, ông nh́n tôi mỉm cười:

- Cha khỏi giới thiệu, đă có người nhờ ‘săn sóc’ hộ rồi. Thôi muốn ǵ ngày mai lên BCH tính sau. Hôm sau Đại ta có nhă ư cho tôi làm chánh văn pḥng, tôi từ chối và xin xuống khối CTCT. Tôi đươc trao phụ trách pḥng Tâm Lư Chiến và phụ tá Khối CTCT- Công việc tuy bề bộn nhưng vui v́ đúng nghành nghề. Sở dĩ tôi từ chối hảo ư của CHT khỏi mang tiếng là COCC.

 

Tính tôi không chịu khuất phuc lại gặp ông trưởng khối hách dịch, nên vừa nhận văn pḥng thấy có đường giây nối từ pḥng Tâm lư chiến qua khối. Tôi hỏi nhân viên cho biết đó là giây chuông, tôi liền cắt bỏ, ông gọi tôi qua có vẻ bực tức. Tôi nói là phụ tá, chỉ kém ông một bậc, cần ǵ cho nhân viên gọi đẹp hơn. Từ đó ông cởi mở hơn, khi ông đi học khóa Chính trị tỏ vẻ lo lắng, tôi viết thư cho anh bạn thân đang làm quản thủ thư viện  góp ư cho ông trong việc hoc, nhất là bài tiểu luận măn khóa.

 

Sau này anh em gặp nhau thân mật nơi trại tù biên giới Trung-Việt, ông vỗ vai hỏi:

- Sao chú mày ra tới đây?                                              

- Đàn em cấp nhỏ  nhưng tội to. Ông cười x̣a khi nghe tôi đáp lời hài hước

- Chú c̣n giận anh không?          

- Đi tù cả mà anh!  Nên giận người bắt ḿnh đi tù!

………………

 

+  Những lá thư in dấu ngục tù +                                                

 

Đây chỉ là một số trong nhiều truyện buồn nghịch lư nơi ngục tù Việt cộng. Xin ghi lại với lời văn không chau chuốt và sắp đặt ư t́nh, mục đích tŕnh bày trung thực cuộc sống những người tù qua chính sách thâm độc mà cộng sản gọi là hộc tập cải tao để chúng ta thấy rơ bộ mặt giả nhân nghĩa của Cộng sản đă bị lịch sử lên án và mọi người nguyền rủa.

 

Trước sự biến chuyển t́nh h́nh thế giới cùng sự thức tỉnh của nhân loại, hệ thống xă hội chủ nghĩa đă và đang băng ră từng ngày, tương lai không c̣n bao xa chế độ vô nhân đạo sẽ sụp đổ.

 

Những người con đất Việt sẽ trở về xây dựng lại Quê Hương. 

 

Chúng ta hăy đón chờ trong niềm hy vọng phấn khởi!

 

 

 

 

* Thủ đoạn dằn mặt qua câu ca dao ghi nhớ.

 

Chắc nhiều anh em tù nhân chính trị c̣n ghi nhớ khi cộng quân vừa cưỡng chiếm Miền Nam, chúng đă thi hành chính sách khủng bố tàn bạo, để dằn mắt những người chống đối. Chúng đem ra xử bắn công khai một thanh niên mà chúng ghép vào tội du đăng, trộm cướp, giết người, ngụy tạo với danh nghĩa lành mạnh hóa xă hội Miền Nam.

 

Chúng cũng đem áp dụng  trong trại cải tạo ngay những ngày đầu. Bọn cán bộ cộng sản mở đồng loạt chiến dịch xử tử mỗi trại một sĩ quan bị tù, với những bằng chứng vu vơ không rơ rệt, ghép tội với bản cáo trạng do ṭa án quân cộng soạn sẵn. Rồi đem ra trước ṭa án Mặt trận, dưới sự chứng kiến của một số tù nhân cho phép đại diện, số c̣n lại theo dơi phiên xử qua loa phóng thanh. Trại Long Giao giam chúng tôi thuộc Hàm Tân, Thuận Hải, căn cứ cũ của Sư đoàn 18 bộ binh QLVNCH, đă chứng kiến cái chết thương tâm của một đồng đội: Đại úy Lê Đức T. Anh đă viết thư về khuyên vợ con liên lạc với người bạn tại một điểm hẹn và anh sẽ trốn trại cùng gia đ́nh vượt biên thoát khỏi chế độ cộng sản. Nhưng không may cho anh lá thư lọt vào tay việt cộng và chúng dùng làm bằng chứng ghép tội anh đă móc nối với bọn phản động chống phá cách mạng.

 

Trước ṭa án chúng bắt anh phải nhận tội. Chúng tôi thấy anh ngẩng cao đầu đôi mắt long lanh ngấn lệ đầy uất hận và sau mấy phút suy nghi anh chấp nhận cái chết. Chúng bịt mắt anh rồi xử bắn trước  mặt tù nhân với loạt đạn oan nghiệt. Anh can đảm nhận cái chết để cảnh giác bạn tù phải cẩn thận trước những âm mưu quỉ quyệt của bọn ác cộng và nhất là để cúu vợ con đang trong tay chúng.

 

Để ghi nhớ cái chết quả cảm của anh và ghi dấu kỷ niệm trại tù đầu tiên, trước khi chúng tôi chia tay  mỗi người mỗi ngả chuyển đi các trại tù khác, nên xuất hiện câu ca dao đổi đời:

 

- Long giao dễ ở khó về,

Khi đi áo vải, lúc về áo quan.

 

Sau này gặp lại nhau qua nhiều trại chuyển tiếp khắp Trung-Nam-Bắc, chúng tôi mới biết cũng vào thời điểm đó, bọn Cộng sản VN đều đồng loạt xử bắn mỗi trại một người để dằn mặt, ḥng ngăn chận sự chống đối và những đợt trốn trại liên tiếp  của tù nhân chính trị.

 

* Ông Đại úy Tuyên úy không số lính 

 

Trong những ngày đầu vào tù, cán bộ Cộng sản chưa bắt chúng tôi đi lao động. Chúng phát cho mỗi người cả chục tờ giấy đề khai lư lịch theo cán bộ chính trị hướng dẫn nào là:

Tổ tiên nội ngoại từ tam đại tứ đế, tài sản từ nhà cửa ruộng vườn, tiền bạc, đồ dùng, đến chức vụ, đảng phái tham gia của người trong gia đ́nh cùng họ hàng nội ngoại. Cá nhân khai từ khi c̣n tḥ ḷ mũi: học hành, trường lớp, quê quán, tôn giáo…đến thời gian trong quân đội lại càng chi tiết tỉ mỉ thật nhiêu khê: tên tuổi, cấp bậc, số lính, đơn vị, khóa huấn luyện trong và ngoài nước, ngày tháng thăng cấp, huy chương, h́nh phạt, cấp chỉ huy, những nơi thuyên chuyển. Nhiều người thay đổi qua 3- 4 vùng chiến thuật hay binh chủng và những đơn vị khác nhau.      

 

Sau 30 hay 40 năm th́ nhớ sao nổi, nếu có tướng mạo quân vụ đem chép lại cũng chưa đủ theo yêu cầu chúng đ̣i hỏi.

 

V́ thế cứ nghĩ sao là chép vậy, nhiều người lui cui cả tuần mới viết xong tiểu sử đời ḿnh dài ḍng hơn cả tiểu sử các bậc vĩ nhân thế giới. Nhưng cũng có người viết chỉ một vài tờ là xong,trong số này có Linh Mục tuyên úy QLVNCH,cha nộp sớm nhất trong số này có Linh mục H…Tuyên úy không quân QLVNCH, cha nộp sớm nhất ngay buổi sáng đầu tiên. Tên cán bộ đọc, rồi lên tiếng hỏi:

- Anh nào là Nguyễn văn H…?

- Có tôi! Linh mục trả lời.

- Anh làm đại úy Tuyên úy sao khai ít vậy?

- Thưa cán bộ tôi mới vừa vào quân đội.

- Bao lâu rồi?

- Đúng 2 tháng 10 ngày.

- Anh nói láo, mới bằng ấy ngày trong hàng ngũ giặc lái anh đă mang quân hàm đại úy. 

 

Anh biết chúng tôi đă đi theo đảng từ đầu mùa thu kháng chiến 45 mới mang quân hàm đến cấp đại úy (hắn chỉ vào cổ áo vẻ rất tự hào về cấp bậc ḿnh)- C̣n anh sau 2 tháng huấn luyện ra trường đă là đại úy, anh nói không có cơ sở thiếu nghiêm túc.

 

- Tôi chưa được đào tạo từ quân trường nào cả.

- Vậy tại sao anh mang quân hàm lại không có số lính? Anh ngụy biện, khai báo không thành khẩn với cách mạng.

- Tôi chưa có, chứ không phải không có.

- Yêu cầu anh khẩn trương tŕnh bày cụ thể.

- V́ nhu cầu phục vụ tôn giáo trong Quân Lực Việt Nam Cộng Ḥa, tôi đảm nhận chức vụ Tuyên úy Công giáo thay thế vị Tuyên úy vừa giải ngũ, nên lệnh bổ nhiệm chính thức chưa chuyển xuống kịp, tôi tạm thời mang cấp bậc theo truyền thống ngành Tuyên úy, nhưng chưa có số lính.

 

Nếu cán bộ cần, tôi có thể ghi bất kỳ con số nào cũng được. Cấp bậc chức vụ tôi c̣n không giấu ngại chi số lính. Nghe nói thế, tên cán bộ có vẻ bực bội, nhưng khoa tay ra lệnh:

- Thôi tạm thời anh về chỗ và sẽ kêu anh làm việc sau.

 

Nhưng kể từ ngày hôm đó, chẳng có tên cán bộ nào hỏi về số lính vị Tuyên úy và cũng từ đó ông cha trẻ tuổi luôn tươi cười mang biệt danh ‘Đại úy Tuyên úy không số lính‘.

 

* Ba lá thư tuyệt mệnh của vị Tuyên úy Phật giáo.

 

Pháp danh vị Tuyên úy Phật giáo là ǵ không ai biết, nhưng để tỏ ḷng kính trọng chúng tôi thường gọi là thầy N…Thầy c̣n rất trẻ, trắng trẻo như thư sinh, biết về Đông y, ca cải lương hay và thường ca những bài t́nh cảm buồn, không biết những bài ca ấy có phản ảnh tâm trạng thầy không, nhưng mỗi lần anh em hỏi thầy chỉ mỉm cười không nói. Thầy ở chung đội nhà bếp với chúng tôi.  Thầy giỏi thuốc Nam nên được cử làm phụ tá cho ông bác sĩ Quân y, săn sóc sức khỏe cho tù nhân- không phải là cải tạo viên như cán bộ  thường gọi.

 

Những lúc cùng nhau vào rừng t́m lá thuốc và rau rừng thêm vào phần ăn cho anh em đỡ đói và xót ruột, v́ quanh năm chỉ ăn toàn khoai sắn khô bị mốc xanh do chính ḿnh trồng lại không được ăn no. Thầy thường tâm sự khuyên tôi cố gắng chịu đựng giữ sức khỏe chờ ngày về đoàn tụ cùng gia đ́nh. Một chiều sau khi ánh nắng nhạt dần sau đồi, ngồi nghỉ bên bờ suôí, tôi hỏi:

- Thầy học về Đông y lâu chưa?

- Cũng mới vài năm trước khi vào quân đội. Vị sư trưởng hướng dẫn tôi nói sẽ có ngày phải cần đến. Mà đúng vậy, hôm nay tôi đă phải đem hết khả năng để giúp đỡ anh em nơi rừng núi hoang vu này.

- Vậy thầy có t́m được những lá thuốc ḿnh mong muốn không?

- Rừng hoang đâu có phải vườn thuốc Nam sẵn có, nhiều khi t́m măi không gặp được thứ ḿnh cần, chỉ lui tới vài loại thông thường thôi. Anh rơ đấy, sau nhà bếp tôi có trồng ít rau thơm làm thuốc, nhưng anh em qua lại cũng vặt trụi ăn đỡ đói, tôi biết nhưng lờ đi không bá cáo cán bộ là v́ t́nh nghĩa anh em tù cả.

- Thế mà tôi thấy thầy đă chữa cho nhiều người khỏi bệnh đấy. Như tôi mấy ngày trước nhức đầu quá, nhờ thầy cho uống vài chén thuốc là hết.

 

Thầy trầm ngâm suy nghĩ một lát rồi nói với giọng chân t́nh xúc động:

- Anh đừng nói lại với ai! Thú thật nhiều lúc tôi chữa bệnh bằng tâm lư, phối hợp với châm cứu.

 

C̣n thuốc th́ tôi luôn nấu 2 nồi với cùng loại lá giống nhau, nhưng một nồi đặc, một nồi loăng.

 

Sau khi bắt mạch và châm cứu ai bệnh nặng th́ uống đặc, ai nhẹ th́ uống loăng, rồi chỉ dẫn khuyến khich tập dưỡng sinh. Anh em tin tôi nhiều người khỏi bệnh như anh hôm trước đó.

 

Sợ về trễ, thầy đứng lên giục tôi:

- Thôi ḿnh về để kịp bữa ăn chiều cho anh em!

 

 Trên đường về, hai chúng tôi yên lặng đi bên nhau, chỉ thỉnh thoảng dừng bước phụ nhau xốc lại chiếc gùi sau lưng. Tối hôm đó sau bữa ăn, thầy xuống bếp nấu sẵn hai chảo thuốc để sáng hôm sau phát cho anh em trước khi đi lao động. Đêm ấy thầy về ngủ trễ hơn thường lệ và nằm trằn trọc măi không ngủ.

 

Khi đó tôi c̣n thức và nghĩ đó chỉ là tâm trạng chung của người tù.

 

Sáng hôm sau kẻng báo thức, mọi người thức dậy vội xếp lại chăn mùng và đi vệ sinh. Rồi mỗi người nhận một củ khoai ăn sáng chuẩn bị đi lao động, nhưng không edưới bếp lên phân phát cho anh em. Tôi đến gọi thầy nhưng không nghe trả lời, vội luồn tay vào mùng th́ thấy thân thể lạnh ngắt. Tôi kêu lên, vài anh vội tới và ông  bác sĩ đến sờ mặt, tay chân, cởi cúc áo, úp mặt sát vào ngực nghe ngóng, rồi lắc đầu. Chúng tôi sốt ruột hỏi “Sao bác sĩ?”– Ông đáp  “ Chết rồi!

 

Trước khi lên báo cán bộ, chúng tôi kiểm soát trong người và đồ dùng  t́m thấy 3 lá thư tuyệt mệnh dưới gối. Vội chuyền nhau đọc nhanh nội dung:

- 1 thư thầy viết cho mẹ già tạ lỗi v́ chưa làm tṛn chữ hiếu.

- 1 thư cho bạn tù khuyên cố chịu đựng giữ sức khỏe để về sum họp với gia đ́nh

- 1 lá cuối cùng đề nghị đảng và cán bộ sửa đổi chính sách đối xử với tù nhân.           

 

V́ thấy cần chuyển những thư này cho cán bộ nên chúng tôi không giấu lại.

 

Buổi sáng hôm ấy trời đông giá lạnh, bốn tù nhân khiêng xác thầy cuốn trong chiếc mền và chiếu cũ ra ngọn đồi sau trại, đào nông huyệt mộ rồi lấp đất. Tiễn thầy về cùng Phật tổ, không nhang khói, không hoa trái, không tiếng khóc thương và không cả tiếng kinh niệm.

 

Từ ngọn đồi này, kế tiếp những nấm mộ tăng thêm dưới cỏ hoa dại phủ kín. Mỗi lần đi ngang qua có anh ngồi nhổ cỏ, người trồng thêm hoa, anh khắc tên bạn xấu số vào khúc cây cắm xuống- Riêng tôi, mỗi khi ngang qua đều dừng lại nguyện thầm lời kinh cho các bạn đă nằm xuống và tự hỏi ‘Không biết ngày nào sẽ đến lần ḿnh nhỉ?

 

 * Thánh ca- nhạc vàng hay nhạc phản động?

Trước năm 1979, chúng tôi được chuyển từ các trại tù miền bắc vào vùng Thanh-Nghệ- Tĩnh để tránh cuộc chiến biên giới giữa Trung cộng và Việt cộng, đồng thời đề pḥng các trại tù chính trị sẽ là mục tiêu địch quân giải thoát và cấp vũ khí chống lại Việt cộng. Bắt đầu từ lúc này các gia đ́nh tù nhân miền Nam có thể ra thăm nuôi tiếp tế thực phẩm. Nhờ thế anh em đă tổ chức mừng Giáng Sinh khá hơn.

 

Chúng tôi soạn chương tŕnh mừng lễ gồm 3 phần:Thánh Lễ- Nhạc Noel- Liên Hoan.

 

Thánh Lễ là phần quan trọng nhất được thực hiện ngay sau 15 phút khi pḥng ngủ khóa lại .

 

Linh mục Tuyên úy ngồi giữa và anh em bao quanh, không phân biệt tôn giáo đều tham dự. Vị Tuyên úy nói về ư nghĩa ngày lễ và Thánh Lễ cử hành rất trang nghiêm và xúc động. Sau lễ là tiệc liên hoan với phần tŕnh diễn Thánh ca. V́ gia đ́nh vừa ra thăm nuôi nên anh em tự động đóng góp nào là bánh kẹo, trà, cà-phê. C̣n nhạc cụ, tù nhân tự chế gồm: ghi-ta, băng-đô-lin, vĩ cầm, ống sáo. Lần lượt các ca sĩ tài tử và  nhạc phẩm  Noel tiếng Việt và tiếng nước ngoài được  trịnh trọng giới thiệu. Anh em vừa thưởng thức ca nhạc vừa dùng tiệc liên hoan. Tiếng nhạc, tiếng ca, vỗ tay phấn khởi khá lớn.

 

Một lúc sau 3 tên công an vơ trang đi xuống, mở cửa pḥng giam quát to:

- Theo lệnh trên, các anh được vui chơi, nhưng cấm không đước hát nhạc vàng và phản động.

 

Nói rồi chúng tịch thu tất cả nhạc cụ đem ra ngoài. Sau khi cửa khóa lại, nhạc cụ bị thu, không khí lắng xuống đôi chút, cuộc vui tiếp tục và tất cả tù nhân dù khác tôn giáo đều chung vui cho đến khi kẻng báo ngủ.

 

Sáng hôm sau Cha Tuyên úy và người điều khiển chương tŕnh được gọi lên văn pḥng chỉ huy trại làm việc. Vừa bước vào văn pḥng tên trưởng trại đập bàn nạt nộ:

- Ai cho phép các anh hát nhạc vàng và phản động? Các anh có phân biệt nhạc đỏ, nhạc xanh với nhạc vàng phản động không? Nhạc nào được phép hát, nhạc nào bị cấm hát?

 

Vị Linh mục mạnh dạn trả lời:

- Thưa cán bộ, tuy không có danh sách những bản nhạc bị cấm, nhưng chúng tôi biết rơ những bản không được hát và những bản được hát. Chúng tôi chỉ hát Thánh ca, không ca nhạc vàng hay phản động.

- Anh ngụy biện, trại cho các anh vui chơi, nhưng phải xin phép và tŕnh trước những   

- Bài các anh gọi là Thánh ca. Hơn nữa các anh ca tiếng nước ngoài là vi phạm nội qui trại.

- Thưa  đây là những bài ca quốc tế viết bằng nhiều thứ tiếng phổ biến khắp thế giới, các nhà thờ miền Bắc và bên Liên sô cũng hát. Cán bộ cần chúng tôi có thể dịch sang tiếng Việt để cán bộ tŕnh lên cơ quan văn hóa nhà nước hỏi xem các bài Thánh ca chúng tôi hát có phải là nhạc vàng hay nhạc phản động không?

 

Thấy Linh mục trả lời rơ ràng dứt khoát, tên cán bộ quắc mắt nh́n rồi ra lệnh:

- Được cho hai anh về đội làm tự kiểm và cam kết sẽ không tái phạm, rồi nộp cho ban chỉ huy trại.

 

Sau vài ngày, cha bị chuyển qua pḥng giam khác cách biệt với chúng tôi.

 

+ Hai bài thơ kỷ niệm

 

Mùa này, nơi đây mưa nhiều, nước con sông gần trại dâng cao tràn ngập hai bờ. Tù nhân quanh năm chỉ ăn ngô khoai khô dự trữ lâu ngày trong kho mốc lên xanh ăn với sơ mít luộc chấm muối thay canh, cũng phải cố nuốt cho đỡ đói. Nên cán bộ cho tù trồng rau hai bên bờ sống để tăng thêm dinh dưỡng. Lúc này vườn rau hai bờ bị nước cuốn trôi hay úng thủy thối rữa dần. Cán bộ ra lệnh cấp tốc thu hoặch vớt vát lại phần nào cũng tốt.

 

Anh từ nhỏ sống gần sông biển bơi lội khá vững, cùng với 2 anh đội nhà bếp, mỗi người đem theo chiếc sọt vượt sông theo ḍng nước cuốn, sang bờ bên kia. Bắp cải hay xu hào chỉ việc lặn xuống nhổ lên, c̣n rau lang quấn vào nhau, phải phụ nhau mới lôi lên được. Rồi kéo tất cả vào chỗ cao ngồi tỉa lại những phần c̣n dùng được.

 

Mưa vẫn rơi, sương mù c̣n quấn quít trên sông, trời u buồn ảm đạm..

Trùm chiếc poncho quân đội, ngồi lui cui cắt tỉa rau như gọt bớt đau thương đời ḿnh.

 

Nh́n đất trời và tự vấn ḷng, bỗng tức cảnh sinh t́nh nhớ đến câu thơ trong truyện Kiều của Nguyễn Du ‘Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?’ Thật đúng tâm trạng người tù lúc này! Ḷng thương nhớ vợ con day dứt, nhất là người vợ trẻ lặn lội qua năm tháng khổ cực, nhan sắc tàn phai dần và bỗng nguồn thơ trào dâng thương cho ‘Nỗi sầu thiếu phụ’:

 

- Bảy năm thiếu phụ chờ trông,

Nuôi con thơ dại, nuôi chồng phương xa.

Tàn phai vóc ngọc da ngà,

Đêm ngày lặn lội xót xa cuộc đời.

Vô duyên lạc lơng một người,

Tuổi xuân chỉ có một thời mà thôi.

Đơn côi phận bạc duyên trời,

Con thuyền vượt sóng vắng người t́nh chung.

Bảy năm thiếu phụ đợi chồng,

Biết bao sầu tủi đợi trông tháng ngày.

 

 

Và bài thơ cho con gái đầu ḷng.

 

Trước kia chưa vào quân đội, ba c̣n đi dạy thấy ba phong thái thư nhàn bạn đồng nghiệp đă gọi ba là ‘Thi sĩ miền quê’, nhưng giờ không có bạn tù nào tặng ba biệt hiệu ‘Thi nhân ngục tù’. Bỗng ba chợt nhớ đến những câu thơ thi sĩ Nguyễn Bính viết về con gái mới chào đời:

 

- Hôm qua bắt được thư Hà Nội

Cho biết tin Dung đă đẻ rồi,

Công chúa tháng ngâu, ngày nguyệt tận,

Bao giờ tôi biết mặt con tôi,

Oanh, Yến, Đào, Trâm, Bích, Ngọc, Hồi.

Tôi biết vô tinh Dung lại muốn,

Con ḿnh đeo lấy nghiệp ăn chơi,

Ngọc nữ trót sinh vào tục lụy,

Đời con rồi khổ đấy con ơi!   

  

- Đọc xong bài thơ này, tôi phải xin lỗi nhà thơ Nguyễn Bính mà sửa lại, v́ tôi muốn tương lai con gái tôi sống phải hạnh phúc hơn thế:

 

- Mấy tháng trước nhận thư em gửi,

Cho biết tin em đă sinh rồi,

Công chúa mỗi ngày càng xinh đẹp.

Bao giờ tôi biết mặt con tôi,

Đinh Nguyễn Linh Trang tên đặt,

Tôi tin chắc rằng em lại muốn,

Con ḿnh đừng đeo nghiệp như tôi,

Ngọc nữ dù sinh lầm thế kỷ,

Đời con phải tươi sáng hơn tôi! 

 

     

 

+ Kỷ vật cho anh

 

Người ta thường biện luận 2 câu nói trái chiều nhau ‘Anh hùng tạo thời thế hay Thời thế tạo anh hùng?’. Tôi không phải người ba phải nhưng chủ trương thuyết trung dung. V́ hai nguyên lư thường hỗ trợ cho nhau mới dễ thành công.

 

Đọc trong sử Việt, cậu bé nghèo, nhưng không buồn tủi  Đinh Bộ Lĩnh cỡi trâu tập trận bông lau, mà sau dẹp loạn 12 sứ quân hùng cứ, lập nên sự nghiệp vẻ vang

 

- Hưng Đạo Đại Vương vang danh 4 bể, gác những mối buồn xích mích trong vương phủ, qui tụ được nhiều danh tướng, 3 lần đánh tan đại quân Nguyên Mông, giữ yên non sống bờ cơi.

 

-   Quang Trung Nguễn Huệ bỏ qua chuyên bất ḥa giữa 3 anh em, cùng chung sức nhất quyết đánh tan quân Thanh, đạt chiến thắng vẻ vang, đem lại thanh b́nh cho dân tộc trong Mùa Xuân Kỷ Hợi 1783.

 

- Nguyễn Trăi theo cha là Nguyễn Phi Khanh bị bắt giải về Tàu, đến cửa Nam Quan cha ông quay lại nói rằng: “Con hăy cười lên, gác nỗi buồn riêng tư quay gót trở về Nam trả thù cho cha và rửa hận cho nước.” Vâng lời cha. Nguyễn Trăi t́m đến giúp Lê Lợi khôi phục lại Giang Sơn và lưu lại hậu thế quyết sách ‘B́nh Ngô Đại Cáo’ làm kim chỉ nam mưu lược thắng quân thù.

 

-  Ông Ngô Đ́nh Diệm tài đức vẹn toàn, buồn v́ đất nước phân ly, dân t́nh cực khổ, từ bỏ đời sống nhàn hạ nước ngoài, trở về nước giữa lúc dầu sôi lửa bỏng, thù trong giặc ngoài, quấy phá tan hoang, can trường đứng lên xây dựng nền Đệ Nhất Viêt Nam Cộng Ḥa đem lại đời sống thanh b́nh no ấm cho dân tộc…

 

Nhưng ta không thể kể hết được biết bao tấm gương hy sinh cho Tổ quốc dân tộc mà khi nhắc đến họ ḍng máu con tim dân Việt dâng trào niềm hănh diễn và cảm phục…

 

Xin  trở lại đề tài cuộc sống khổ cực trong chốn tù đầy cộng sản, buồn mà vẫn vui sống.

 

- Nổi bật nhất là Hồng Y Nguyễn văn Thuận  vẻ vang dân Việt, một tù nhân kiệt xuất vẫn luôn tươi cười với cai tù. Ngài dùng thời gian miệt mài gọt giũa những sợi kẽm gai tạo thành cây Thánh Giá và những tờ lịch vứt bỏ viết thành tác phẩm tuyệt vời ‘Đường Hy vọng’ Người tù bị biệt giam 13 năm, sau trở thành Hồng Y Tổng trưởng Công lư Ḥa b́nh trong Giáo triều Roma.

 

- Rồi các nhạc sĩ sáng tác những bản tù ca buồn thương -  Nhiều ngục sĩ lưu lại những vần thơ đầy uất hận như Nguyễn chí Thiện… Những bàn tay không chuyên nghiệp tạo ra nhạc cụ như vĩ cầm, tây ban cầm, ống sáo, chiếc trống… phối hợp thành một ban nhạc sống động quên buồn trong các đêm văn nghệ. Những chiếc ống điếu hút thuốc lào giải sầu. Những mảnh bom vỡ vụn biến thành chiếc lược chải đầu hay ṿng đeo tay có chạm khắc hoa văn và tên vợ con hay người yêu, làm quà kỷ niệm trong buổi thăm nuôi chóng qua đầy xúc động.

 

Phải chăng bao nỗi buồn đă trở thành những niềm vui san sẻ cho nhau?

 

- Viết đến đây tôi lại nhớ đến một truyện Buồn cười ‘liên hệ’ đến 2 bạn tù. Một anh sĩ quan gốc người Miên, khi đang theo học tại trường Mỹ nghệ Điêu khắc, anh đă chạy thoát chế độ diệt chủng tàn bạo của Pol Pot. Sang Viêt Nam anh t́nh nguyện gia nhập đơn vị Dân sự chiến đấu tại trại biên pḥng do người Mỹ hỗ trợ, v́ có học anh được cử làm Đại đội trưởng. Khi quân đội Mỹ rút về nước, các trại DSCĐ được chuyển sang Biệt Động Quân biên pḥng và anh được cải tuyển thành sĩ quan, nên bị việt cộng bắt đi tù cùng với các sĩ quan QLVNCH. Anh không có thân nhân thăm nuôi, nhưng có tài điêu khắc, khi đi lao động trong rừng anh lượm những mảnh bom hay gỗ mun gẫy vụn đem về trại trạm trổ các vị thần Khmer. Thán phục tài năng và giúp phần nào cho anh, các bạn tù nhờ khắc tượng Phật, tượng Chúa hay Đức Mẹ…và chia sẻ cho anh ít quà thăm nuôi.

 

Một hôm sau ngày lao động, cán bộ đưa tù ra tắm ngoài suối trước khi về trại. chợt tên cán ngố thấy một anh đeo trước ngực bức tượng nhỏ, tiến tới hỏi:

- Anh kia đeo ai trước ngực đó?

 

Anh ngập ngừng suy nghĩ rồi trả lời:

- Thưa  cán bộ ông Mác đấy ạ!

-  Sao anh biết là cụ Mác lại có râu ria mà làm?

- Tôi xem trong báo cán bộ chính trị mang xuống ‘lán’ cho mượn đọc.

-  Vậy anh tự làm hay anh nào làm cho anh?

-  Tôi tự làm lấy.

-  Giỏi đấy! Tên coi tù khen rồi bước đi giục tù tắm ‘khẩn trương’ để về.

 

Tôi với anh bạn tù khá thân, nên ngày hôm sau tôi hỏi anh:

- Có thật là ông Mác không?

 

Anh mỉm cười, nhưng vẻ hơi buồn và hối hận:

- Thú thất với bạn lúc đó ḿnh hơi run, lại sợ Chúa bị bắt nộp và c̣n liên lụi đến anh bạn người Miên, nhưng ḿnh thấy lương tâm thổn thức như có ai gọi, nên th́ thầm trong ḷng “Xin Chúa hăy tha thứ cho con, v́ con không muốn bán Chúa như tên Giu- đa phản bội xưa đâu!“

 

 

 

- Hơn 40 năm qua hiện tôi vẫn c̣n giữ lại một kỷ vật quí từ trong tù mang về cũng do anh người Miên khắc hộ, đó là tượng ‘Đức Mẹ Đen’ nhỏ bé xinh đẹp đă được làm phép. Tôi treo ảnh Đức Mẹ nơi bàn viết để nhớ lại những kỷ niệm vui buồn trong tù và câu truyện Buồn cười của hai bạn tù xưa. 

 

 

          + Lời cuối cho Con:

 

Thấm thoát đă 45 năm kể từ Giáng sinh trong ngục tù Cộng sản năm nào, giờ vẫn c̣n là những kỷ niệm đau buồn khó quên. Nhưng có một điều an ủi cho con và gia đ́nh ta đă đến được vùng trời tự do, thoát khỏi kiếp sống đọa đầy với những đêm Noel buồn thảm. Ngày ba c̣n thơ dại, khi nh́n vào những tấm thiệp Giáng sinh hay đọc truyện Noel nước ngoài, ba thường mơ tưởng đến những giáo đường cao vút vươn lên trong bầu trời đầy sao, tuyết phủ trắng xóa trên những cây thông như mũi tên khổng lồ. Ông già Noel râu tóc bạc phơ lái xe chở đầy quà tặng cho các trẻ em do những chú hươu sừng cong lao đi vun vút trong đêm từ miền Bắc cực. Khi ba đặt chân lên miền đất hứa này, ba không c̣n những rạo rực của tuổi trẻ trứớc cuộc sống tràn đầy sức sống, không c̣n những năm tháng dài chờ đợi đầy hoa mộng. Nhưng con giờ đă trưởng thành, hấp thụ được vốn kiến thức đủ bảo đảm cho cuộc sống tương lai tốt đẹp.


Nước Mỹ tuy không phải là thiên đàng hạ giới, nhưng vẫn là vùng trời tự do,đất hứa của tuổi trẻ, mảnh đất luôn sẵn sàng đón nhận và bao dung cho những con người chốn chạy khỏi một chế độ tàn ác vô nhân đạo.


Mùa Giáng sinh là mùa An b́nh Hạnh phúc mà con người luôn khao khát chờ trông. Ba xin mượn lời Thiên sứ năm xưa chúc nguyện cho Con và gia đ́nh ḿnh cùng mọi người trong đêm Đại Thánh này:


Vinh danh Thiên Chúa trên trời,

B́nh an dưới thế cho người chính tâm!

 

 

+ Ra tù nhỏ vào tù lớn làm ǵ?

 

 

Tháng  Tư Đen Việt cộng chiếm Miền Nam,

Gây bao tang thương đổ nát điêu tàn,

Để lại vết hằn dơ trang sử Việt,

Hậu quả trùm phủ Đất Nước màu tang!

 

Sau 30 tháng 4/75, Công sản Bắc Việt đă nuốt trọn việc cưỡng chiếm Miền Nam, nghe lời lừa bịp của việt cộng, các sĩ quan QLVNCH vui vẻ đi học tập để c̣n về sớm  giúp đỡ gia đ́nh. Nhưng họ đă bị lừa dối với mỹ từ ‘học tập cải tạo’, nên bị trả thù trong lao tù khổ nhục ít nhất từ 3 năm cho đến hơn 10 năm.  Và khi rời nhà tù nhỏ trở về, lại sống trong nhà tù lớn, không biết phải làm ǵ sinh sống, v́ đa số là những chiến sĩ cầm súng chống giặc cộng xâm lược bảo vệ Miền Nam tự do- Số c̣n lại có nghề chuyên môn nhưng không được trưng dụng, nếu được dùng để dạy bọn cán ngố từ Bắc vào những máy móc, kỹ thuât…khi chúng học được rồi là bị vắt chanh bỏ vỏ cho về vườn.

 

Khoảng 2/3 tù nhân chính quyền Miền nam, khi bị bắt vô tù tuổi từ 30 đến 40 là tuổi  đang thành công nhất trong đời và là tương lai nhiều triển vọng của QLVNCH, nên nhốt lớp người này cũng nằm trong âm mưu thâm độc của Việt cộng. V́ thế người đời thường nói: Tam thập nhi lập- Tứ thập nhi bất hoặc (30 tuổi mới tự lập- 40 tuổi mới hiểu hết sự lư trong thiên hạ) Than ôi! Quăng đời tươi đẹp nhất nay c̣n đâu!!! 

 

T́nh trạng thất nghiệp của tù nhân  mới được phóng thích và gia đ́nh làm xáo trộn cuộc sống  một tập thể đông đảo bị gạt bên lề xă hội. Họ phải xoay sở làm bất cứ việc ǵ không thể gọi là nghề theo đúng nghĩa ‘nghề nghiệp’. Xin trưng dẫn vài việc làm với một số người điển h́nh vừa ra tù:

 

 * Dân biểu: Không phải là dân biểu quốc hội theo luật rừng ‘đảng cử dân bầu’Một nghề ai bảo đi đâu th́ đi đó, nhưng cần đ̣i hỏi có sức khỏe để khuân vác chuyên chở tối đa 100 kg. Đó là việc làm phổ thông cho các phó thường dân: đạp xích lô.

 

Tôi có thằng bạn thân làm nghề này, nhưng không có tiền mua xe phải đi thuê.  Mới sáng sớm nó đă ghé chở tôi đi uống cà-phê, ngồi lâu nói đủ chuyện cà kê dê ngỗng. Tôi ngỡ ngàng nh́n nó:

 

“Mày ngồi lâu không đi làm lấy ǵ tiêu xài?” Nó tỉnh bơ trả lời:

 “Đừng lo, tao đă có mối sẵn, sáng chờ bà này ra chợ chiều đón về đủ tiền thuê xe rồi.”

- C̣n vợ con, mày không giúp được ǵ à?

- Gần 8 năm nay vợ con tao vẫn luồn lách sống qua ngày, hơn nữa tao c̣n đang thời gian bị quản chế, chúng theo dơi từng bước, có những việc làm được nhưng chúng  đâu cho! Mấy ngày sau tôi lại thấy nó đến, trên xe chở cây Thánh giá xi măng. Tôi trố mặt nh́n hỏi:

 “Mày chở Thánh Giá cho ai mới qua đời?”

 

Nó buồn rầu trả lời:

“Đem ra mộ cho thằng con mới chết v́ buôn hàng lậu bị công an truy bắt, nhảy tàu vỡ sọ chết. Tao đem ra mộ làm ghi khi nào có tiền xây mộ cho nó sau!

“Tôi ngậm ngùi chia buồn với nó nhưng chỉ nghĩ trong đầu không dám nói ra!

 

Đau buồn thay thằng cha trong nhà tù nhỏ vẫn cố bám sống và khi trở về nh́n thằng con chết oan nghiệt nơi nhà tù lớn!

 

- Ngày xưa rơ mặt anh hùng,

Ngày nay thất thế nửa khùng nửa điên

Ngày xưa nắm đủ uy quyền, 

Ngày nay ai gọi chạy liền ra ngay.

 

* Chợ trời: Chốn vàng thau lẫn lộn, nơi thượng vàng hạ cám.

Sau thời gian dài trong giam cầm khổ nhục, người tù trở về không c̣n thấy ‘ḥn ngọc viễn đông’, chỉ c̣n tầng cuối địa ngục. Một xă hội vô sản đă thật sự phô bày rơ nét nhất qua cảnh Chợ trời. Người bán là dân Miền Nam, kẻ mua là bộ đội Miền Bắc.

 

Những khu chợ trời nổi tiếng như Huỳnh Thúc Kháng, Tạ Thu Thâu, chợ Tân Định, công viên trước cổng phi trường Tân Sơn Nhất…

 

Người dân đem ra bán đủ thứ c̣n sử dụng tốt như: Radio, máy thu băng, tủ lạnh, xe đạp, xe gắn máy, giường tủ, bàn ghế, chén bát, quần áo, chăn mền… và cả những thứ lỗi thời hay bị trục trặc không c̣n sử dụng được, nhưng với những anh cán ngố ngoài Bắc cái ǵ của Mỹ-Ngụy đều tốt cả.

 

Nh́n vào cuộc sống chợ trời, làng cái bang đă xuất hiện câu ‘chà đồ nhôm’ nghe thật chua xót.

 

Khi cướp được Miền Nam, những tên này bị choáng ngợp trước cảnh ‘phồn vinh giả tạo’ suốt ngày rảnh rỗi lê la ngoài chợ mân mê chiếc đồng hồ không người lái 2 cửa sổ, quẹt Jippo, bao thuốc lá 3 số 5,cái đài thâu băng…Chúng ‘vào, vơ, vét, về’ ngoài Bắc và giấc mơ của mỗi tên con cháu Hồ tặc là 3 Đ gồm Đài - Đồng - Đạp (Đài nghe phát thanh - Đồng hồ  2 cửa số - Xe đạp). Việc chế diễu này chúng tôi đă tŕnh diễn trong tù dịp văn nghệ Mừng xuân, nhưng bọn cán bộ không hiểu thâm ư của anh em tù đă vỗ tay nhiệt liệt tán thưởng.

 

Từ khung cảnh chợ trời nhà thơ Tố Hữu Phó thủ tướng việt cộng biến chất từ yêu thơ qua coi yêu bác đảng, nhưng bị thất sủng nên dân gian mới xuất hiện ‘bài thơ chợ trời’ ngầm chửi cảnh lên voi xuống chó của lũ ‘cuồng đảng’:

 

- Anh bộ đội đi mua đồng hồ,

Thật giả khó phân anh rất lo,

Anh hỏi cô hàng cô tủm tỉm:

Giả mà như thật có chi mô!

 

* Mua bán nhà: Nghề nhàn hạ, không cần giấy phép, không cần bằng cấp.

 

Khi ra tù, tôi thường lang thang kiếm việc làm trong xă hội đổi đời sâu bọ lên làm người, kẻ thất thế từ cỡi voi xuống chó, bỗng tôi để ư đến anh chàng nằm ṭn teng trên vơng nhà binh dưới bóng cây mát trời trong xanh, đang mơ giấc kê vàng, dưới gốc cây hàng chữ nghiêm túc trên tấm b́a cát-tông ‘Mua bán nhà’- Nếu gặp cán ngố hay công an khu vực hỏi nói có người thân sắp đi nước ngoài cần bán gấp.

 

Xuống xe đạp thồ ghé lại hỏi thăm cho biết sự t́nh. Thấy tôi anh vội chồm dậy tưởng có khách xộp đên mua bán, anh vồn vă lên tiếng:

-Chào ông, ông muốn mua hay bán nhà?

-Không mua cũng chẳng bán.

-Nhưng không phải nhà của tôi, mà của người anh họ muốn bán v́ sắp đi Mỹ theo diện đoàn tụ.

-Vậy ông cho biết địa chỉ để đến tham quan và thượng lượng.

 

Nh́n anh chàng thân h́nh gầy ốm, mặt mày hốc hác, ăn mặc lôi thôi, tôi thả tín hiệu đề thăm ḍ bèn lên tiếng:

- Nh́n anh thật ‘Cư An Tư Nguy’.

- Ồ thế là phe ta! Khóa mấy?

- 24!  C̣n anh?

- 9 nút là đàn em rồi. Vậy đại ca lên lớp mấy niên?

- Lang thang nhiều nơi gần 10 niên. Giờ chưa có ǵ làm, vậy cho hợp tác v́ t́nh đồng chí đồng đội được không?

- Lâu mới gặp được mối, sợ đại ca đợi lâu cứt trâu hóa bùn thêm bực ḿnh.

- Vậy làm ăn thế nào?

- Hoa hồng hai bên tùy hỉ, giấy tờ họ tự lo.

- Anh thật đa mưu túc kế, mưu sinh thoát hiểm, hơn cả các quân sư danh bất hư truyền.

 

Truyện dài ḍng văn tự đă lâu, tôi tạm biệt anh rút lui không biên giới.

 

- Gặp thời thế, thế thời phải thế,

Anh này thật đa mưu túc kế,

Hôm nay t́m lối thoát ngày mai,

Sống như thế, thật là mưu trí!

   

* Thông dịch: Có hai loại- Trực tiếp là nghe và nói, đ̣i hỏi người dịch phải thông thạo cả hai ngôn ngữ- Gián tiếp là dịch ra giấy thành bài bản, loại này có thời gian để tra cứu sách báo, nhân vật... Ở Hoa Kỳ c̣n loại thông dịch cho người hư thính giác (điếc), ta thường thấy trên truyền h́nh người đứng gần diễn giả dùng tay đưa qua lại diễn dịch gọi là thủ ngữ.                

 

 

Khi cuộc chiến với việt cộng cao độ, hơn nửa triệu lính Mỹ tràn ngập Miền Nam, nảy sinh những mối t́nh qua đêm hay nhiều tháng giữa các chú GI và các cô gái Việt. Hết hạn phục vụ, nhiều anh vội vă hồi hương không lời từ giă người t́nh. Nhưng cũng c̣n một số vương vấn nhớ thương ghi lại địa chỉ t́nh nhân trước khi trở lại cố quốc và mong sau này qua những lá thư t́nh c̣n lưu lại những kỷ niệm đẹp ngày tháng cũ.

 

Năm tháng trôi qua, ta thấy xuất hiện mấy người thông dịch trước Bưu Điện thành hồ mong  gỡ mối  tơ ḷng cho những cánh thư từ xa xôi bay về và thư hồi âm chuyển đi. Những lá thư  cứu đói hay lạy trời khấn phật huy hoàng như truyện t́nh  Bokassa và lúc này mấy ông thông dịch như cây đũa thần biến hóa.

 

Gọi là chuyện lan man, nên xin nhắc lại một thời đầu thập niên 50 một ông trung sĩ tham chiến tại VN đă vướng t́nh với cô gái Nguyễn thị Huệ. Hai mươi năm sau về nước ông cướp được chính quyền, rồi tà tà lên đến cấp tướng và trở thành Tổng Thống Cộng Ḥa Trung Phi. Giàu t́nh cảm lại trung t́nh,  nhớ lại người t́nh xưa, ông nhờ người t́m lại. Lợi dụng báo chí dựng thành câu truyện t́nh thế kỷ rầm rộ đăng tin hốt bạc. Cuối cùng đă t́m được người t́nh theo tâm nguyện TT  Bokassa. Kết thúc thật có hậu và hai mẹ con cô Huệ đă được đón qua Trung Phi với nghi lễ ‘hoành tráng’, con cô ḍng máu ông TT Trung Phi tên Nguyễn thị  Martine biến thành công chúa xứ kim cương mỏ vàng và bà Huệ thành Thứ Phi nước Trung Phi.

 

Viết về thông dịch tôi lại nhớ đến câu truyện khi c̣n học trung học. Ông thày dạy Pháp văn thường  phê bài dịch của chúng tôi là tiếng tây bồi. Đặc biệt, thằng bạn tinh nghịch lại kém Pháp văn nhất lớp trong giờ tập đàm thoại thường ấp a ấp úng nói nửa tây nửa ta bị thày gọi là tây ba rọi. Hôm ấy vừa học xong bài thơ nổi tiếng về chiếc cầu thơ mộng chảy qua ḍng sông Seine của Guillaume Apollinaire, bài thơ t́nh ‘Le pont Mirabeau’. Nó bực ḿnh v́ bị chê, giờ ra chơi chế ra một bài ‘thơ ba rọi’ cho chúng tôi nghe phá lên cười chơi.

 

Xin mượn lại bài thơ ba rọi của anh học tṛ tinh nghịch năm xưa, tặng những ai mê dùng ‘song ngữ giả cầy’:

 

- Từ xa trông thấy le pont,

Trên cao chót vót uốn ṿng dans l’air,

Le pont est tout de fer,

Giữa đường xe chạy, hai dè người đi.

(Dù có sai sót, tôi vẫn giữ nguyên bài thơ của bạn tuổi học tṛ xưa)

 

* Dạy chó: Chó là loài vật tinh khôn, có khứu giác rất nhạy bén và đặc biết là rất trung thành như chú chó ngồi lặng yên trước nấm mồ chủ qua nhiều ngày tháng hay chú chó đợi chủ nơi phi trường thi gan cùng tuế nguyệt vẫn không thấy bóng dáng chủ quay về.

 

Người ta huấn luyện chó đánh hơi t́m vũ khí đạn dược, chất độc, hầm trú ẩn của địch…Tại những vùng núi giành cho người thích môn thể thao trượt tuyết, chó t́m được người chôn vùi dưới tuyết, cứu thoát nhiều nạn nhân.        

 

Nước Cờ Hoa chó xếp vào loại thú cưng, có bác sĩ thú y, bệnh viện chăm lo sức khỏe, chó đi lạc mất là có ngay mảnh giấy dán cột đèn như t́m trẻ lạc có hậu tạ. Chó c̣n được săn sóc sắc đẹp tại thẩm mỹ viện chuẩn bị hội chợ hay thi hoa hậu khuyển hoàn vũ.

 

Tôi có ông bạn tŕnh độ tiếng Anh khá, nên khi ra trường sĩ quan được đưa qua ngành quân khuyển và sang Hoa Kỳ thụ huấn. Về nước anh gia nhập ngành quân khuyển QLVNCH, trong các cuộc hành quân anh đem chó theo để truy lùng dấu vết việt cộng như vũ khí đạn dược, nơi trú ẩn của địch. Chó cũng mang cấp bậc và được thưởng huy chương trong các chiến công xuất sắc. Đôi lúc gặp anh về phép, v́ là bạn thân chúng tôi gọi đùa anh là sĩ quan chó.

 

Trước khi Miền Nam bị cộng sản cưỡng chiếm, một số người đă có cháu con tung ra khắp bốn phương trời và có công ăn việc làm vững chắc, họ gởi nhiều thùng quà ‘chất lượng’ về VN cho người thân. Những người này đem bán, gom tiền để vui chơi. Kẻ mê cờ bạc, ăn nhậu, ca nhạc, khiêu vũ. Người t́m thú vui tao nhă hơn như chơi cây cảnh, cá cảnh, chim cảnh, mèo chó cảnh.

 

Thật nghề chơi cũng lắm công phu! Lúc này một số ông thuộc ngành quân khuyển xưa thấy xuất hiện. Người chơi muốn t́m loại chó đẹp, khôn, lanh, dễ phục tùng, phải mời đón thày quân sư quân khuyển vấn kế. Thày tuy không lănh lương tháng, nhưng mỗi sáng được mời ra tiệm ăn tô phở tái nóng hổi vừa ăn vừa thổi và uống ly cà phê sữa cũng thấy ấm bụng và thỉnh thoảng chủ  chó lại dúi cho một mớ tiền sài cả tuần. Thật ngỡ ngang nào có dạy chó ǵ đâu, thế mà vẫn được ưu đăi cầu hiền, giống như xưa Lưu Bị đă 3 lần khổ công đứng dưới mưa tuyết ng̣ai lều tranh mời được Khổng Minh ra làm quân sư cho ḿnh.

 

Rồi mỗi sáng sau điểm tâm tháp tùng chủ khuyển trong bộ quần áo, mũ giầy trắng toát dạo chợi công viên thành Hồ, trông thật sang trọng ung dung thoải mái nhàn hạ.

 

- Trưởng giả học làm sang,

Phong độ thật hiên ngang,

Quên sầu ngày tháng cũ,

Từ đây hết bẽ bàng!

 

* Họa sĩ: Khi những người ra tù phải lặn lội kiếm sống trong xă hội đỉnh cao đổi mới, th́ anh họa sĩ này sống an nhiên tự tại, phấn khởi vươn lên với tài năng sẵn có trời cho- Tiếng tăm anh nhiều người biết đến qua những giải thưởng trong ngoài nước.

 

Thời buổi giao lưu, kinh tế giao ḥa, những quà tặng cấp trên hay công ty quốc ngoại, ngoài chiếc phong b́ lớn, kèm theo bức tranh sơn mài, tranh lụa, tranh sơn dầu đậm sắc thái quê ta tươi đẹp muôn màu, tiền rừng bạc bể. Cần trao đổi mua tranh không phải bằng tiền tươi rói mà bằng chỉ lượng quí kim, phải t́m đến anh họa sĩ đây.

 

Là chỗ bạn thân đồng hương đồng khói súng, cùng xuất thân nơi cửa Khổng sân Tŕnh, bỏ làng xóm cũ ra đi khi trời vừa sáng trăng c̣n tỏ, sao đă lu mờ. Tôi thỉnh thoảng ghé thăm anh ngắm tranh cho thư giăn trong buổi chiều bóng xế. Hội họa th́ tôi mù tịt, nhưng hồn thơ luôn dâng lên lai láng.

 

Tôi phụ họa góp ư với những câu thơ  của các thi nhân nổi tiếng  đề dưới bức tranh cho thêm khởi sắc. Anh gật đầu mỉm cười tâm đắc và tặng tôi danh bút thi sĩ không tên.

 

Tôi chợt nhớ đến quan điểm nghệ sĩ nghèo mạt rệp như bà chị họ là không đúng rồi. Khi trước đă có lần tôi muốn anh họa sĩ nhận cô cháu gái làm đệ tử v́ cháu rất thích hội họa. Nghe tôi ngỏ ư bà chị phán một câu xanh rờn: 

-  Bạn của cậu mày toàn là mấy ông sĩ nghèo rớt mồng tơi nào là văn sĩ, thi sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ…

 

Tôi bực ḿnh đáp lại:

- Vâng! Em biết chị chỉ thích những ông rể như: nhân sĩ, bác  sĩ , dược sĩ, luật sĩ, quan sĩ.

 

Bây giờ chắc chị hối hận không nghe lời thằng em, để cô con gái cưng lấy ông dân biểu cho người ta sai bảo đi đây đi đó.

 

- Thời buổi giao lưu lắm đổi thay,

Bây giờ nhiều kẻ gặp dịp may,

Cuộc đời thay đổi theo chiều gió,

Thênh thang ngày tháng hết đọa đầy.

 

Ngoài những  việc điển h́nh nêu trên, người tù trở về không e ngại làm bất cứ việc ǵ để sống qua ngày tháng đen tối như: Bơm mực bút bi, mua bán ve chai, sửa bơm xe đạp, bán bánh kẹo có nhạc giúp vui, sửa giầy dép, bỏ báo, bán vé số…

 

Nói người lại nghĩ đến ta. Trước kia tôi cũng có nghề nghiệp cao quí trong QLVNCH, chỉ cần dùng đầu óc để viết và nói. Nhưng hiện nay, đầu óc tôi mê sảng không c̣n đắc dụng, v́ chỉ cần hai bàn tay thô rám nâng đỡ cuộc sống đang băng hoại từng ngày.

 

Rồi một ngày kia, người cháu họ ghé thăm thấy cảnh sống lận đân của tôi, anh mới móc nối với một tên cán bộ cao cấp hồi hưu mở

 

Hợp tác xă sản xuất đồ mộc, anh đề nghị tôi về làm kế toán.

 

Tôi nhận lời len lỏi theo học cùng các cô cậu c̣n trẻ - Kế toán một nghề đang cần thiết v́ các tổ hợp và hợp tác xă đang nở rộ. Sau 3 tháng miệt mài lấy được mảnh bằng. Anh chủ nhiệm cầm bằng lên xin phép cho tôi được làm kế toán trưởng HTX, nhưng bị từ chối và quan cán thượng cấp phán rằng: “Không  thể để cho 1 tên sĩ quan biệt kích c̣n đang bị quản chế làm việc này dược”

(Có lẽ chúng sợ tội lợi dụng nhiệm vụ ôm một số tiền bỏ trốn mất) - Thôi buồn ơi chào mi!

 

Tôi đem chiếc bằng liệng vào hộc tủ để ghi nhớ lần đầu giật được mảnh bằng vô dụng của thời đồ đểu lên ngôi.

 

Viết đến đây, tôi nghĩ nhiều về người bạn đời thân yêu. Lúc c̣n trong tù, bà xă gom góp từng đồng mua thực phẩm, đem con lội suối băng rừng ra thăm chồng xa xôi nơi biên giới, c̣n cực khổ hơn người chinh phụ t́m chồng ngoài biên cương.  Năm xưa khi chồng c̣n tại chức vui buồn theo bước thăng trầm. Ngày nay, lúc thất thế ở tù về vẫn trung t́nh vui sống bên nhau.  Xin suốt đời ghi nhớ măi ân t́nh này...

 

* Đàn em cũ: Tôi đến thăm anh này không phải để cầu giúp đỡ, nhưng v́ t́nh xưa nghĩa cũ.

 

Đứng trước cổng dưới tấm biển đề Công ty may mặc thành phố. Anh bảo vệ thấy tôi lấp ló hỏi:

- Anh đi đâu sao đứng đây?

- Tôi cần gặp ông giám đốc.

- Anh liên hệ ǵ với ông?

- Tôi là bà con ở xa về ghé thăm ông.

- Anh để xe đạp chỗ kia, tôi vào bá cáo ông.

 

Anh dẫn tôi vào, ghé tai nói nhỏ với cô thư kư ǵ đó.

 

Cô vào văn pḥng giám đốc. Một lúc sau ông bước ra nhận thấy tôi reo lên:

- Anh Hùng! Lâu quá không gặp lại anh, giờ đang làm ǵ?

- Ở tù gần 10 niên, mới về c̣n thất nghiệp.

- Vậy anh đến làm với em đi, sẽ sắp đặt theo ư anh.

- Không lẽ để thằng tù ngụy làm phụ tá cho em, nhà nước đâu chấp nhận, c̣n đứng gác cổng chắc em cũng không đành ḷng.

 

- C̣n chị sao, đang làm ǵ?

- Buôn bán lặt vặt sống qua ngày.

- Anh nói chị đến công ty em làm hay làm tại nhà cũng được em cho mượn máy, lấy hàng về làm xong giao lại công ty.

- Thôi việc đó từ từ tính sau.

- C̣n em sao không đi Mỹ theo diện đoàn tụ?

- Anh chị em có nói mấy lần em đều từ chối.

- Lư do tại sao?

- Anh biết đấy, với bằng cấp và khả năng em qua bên ấy cũng làm b́nh thường thôi, khó tiến thân như bên này. Sau khi Miền Nam sụp đổ, em đi học lại tốt nghiệp đại học kinh tế. Em xin việc làm, thấy lư lịch không làm ǵ quan trọng dưới chế độ cũ nên họ chấp nhận. Rồi từ trưởng ban, lên trưởng pḥng, phó giám đốc và giám đốc như ngày nay. Người ta nói trong xứ người mù thằng chột làm vua. Giữa người có học và kẻ vô học cũng thế.

- Tương lai theo anh nghĩ em c̣n tiến hơn nữa.

- Vâng anh nói đúng, chức tổng giám đốc đang chờ em đấy.

 

 

Thấy chuyện dài ḍng đă lâu, tôi tạm biệt anh. Anh tiễn tôi ra tận cổng và hẹn gặp lại.

 

Sở dĩ anh đối với tôi vẫn c̣n thân kính, v́ trước làm dưới quyền, tôi tận t́nh giúp đỡ anh.

 

Những kỷ niệm đẹp anh vẫn c̣n lưu giữ dù tôi đă thất thế đổi đời.

 

- Vài ngày sau tôi lại t́m gặp anh khác, tuy trước không làm cùng pḥng nhưng chung một khối.

 

Hiện anh đang làm giám đốc công ty vàng bạc đá quí thành phố.

Đến nơi tôi nhận ra anh ngay với vóc dáng to lớn, râu quai nón, đeo kính mát, ngồi oai vệ sau bàn giấy bự giữa pḥng. Anh đang la rầy cô nhân viên dưới quyền.

 

Anh này thuộc loại con ông cháu cha, nghe nói chú anh làm lớn tại thành hồ, nên ỷ thế hiếp đáp người khác. Anh chưa nhận ra tôi, nên rút lui khỏi phải tiếp xúc với hạng người này.

 

- Ngẫm hay muôn sự tại trời,

Trời kia đă bắt làm người có thân,

Bắt phong trần, phải phong trần,

Cho thanh cao, mới được phần thanh cao.

   (Mượn mấy câu kết truyện Kiều)   

 

Bài viết lan man thuộc loại truyện b́nh dân chợ đời, không phải giả tưởng mà có thật trong xă hội ‘Đỉnh cao trí tuệ người tiền sử.’ không tô vẽ màu mè, thêm mùi vị chua cay.

 

Mong người đọc giải sầu trong những lúc thảnh thơi thư nhàn.

 

 

Đinh văn Tiến Hùng

 

 

 

Tin Tức - B́nh Luận     Vinh Danh QLVNCH     Audio Files     Tham Khảo     Văn Học Nghệ Thuật     Trang Chính